Тема: Дуслык бел‰н к™чле без
Максат (цель): аралашу осталыгы (коммуникативная компетентность) k‰м аралашу гам‰лл‰ре (коммуникативные действия) булдыру
- дуслык, ипт‰шлек т™шенч‰л‰ре бел‰н таныштыру;
- с™йл‰м к_некм‰л‰рен камилл‰штер_;
- образлы k‰м логик фикерл‰_ с‰л‰тен _стер_;
- дуслык хисен саклап кала бел_, дусларга карата х™рм‰т хисе т‰рбиял‰_.
(“Чын дустым” Gырын тыSлау бел‰н башлана)
Кыен чакларымда х‰б‰р итм‰с‰м д‰, ^зе белеп кил‰ чын дустым, Ихластан с™ен‰ х‰лл‰рем яхшыга, ^з ит‰ мине ул чын дустым. КиS‰ше акыллы иS якын дустымныS, Р‰хм‰т сиSа, р‰хм‰т, чын дустым. Яхшыны-яманны, барын да аSлыйсыS, Ярый ‰ле бар син чын дустым. ЖиSеп кайгыларны берг‰л‰шеп кен‰, Аралашып яшик kаман да. Тарсынмыйм д™ньяны нил‰р кичерс‰м д‰, Якын дустым янда булганда.
Х‰ерле к™н, х™рм‰тле коллегалар, жюри ‰гъзалары, кунаклар!
СезнеS алдыгызда мин Гелфария Миннегали кызы Латыпова, татар теле k‰м ‰д‰бияты укытучысы.
Сезг‰ олы с‰ламн‰ремне кунакчыл k‰м к_пмилл‰тле Ульяновск ™лк‰сенн‰н алып килдем.
Х‰зер ген‰ яSгыраган GырныS н‰рс‰ турында булуын минемч‰, барыгыз да аSладыгыз.
(Gаваплар: ‰йе, дуслык, чын дуслык турында)
Экранга к_з салыйк ‰ле: безг‰ кояш елмая. Мен‰ шушы кояш кебек, безнеS к™нн‰ребез якты булсын. Кояш нурларында с_зл‰р язылган (к™чле, бел‰н, без, дуслык). Шушы с_зл‰рд‰н G™мл‰ т™зик ‰ле.
Дуслык бел‰н к™чле без
Дим‰к, без сезнеS бел‰н б_ген н‰рс‰ турында с™йл‰ш‰ч‰кбез (дуслык турында)
€йе – дуслык зур байлык. Бик к_п матур с_зл‰р бар д™ньяда, ул с_зл‰рне зурлар да, балалар да бел‰.
Ис‰нмесез дип ‰йт‰без
Т™рле- т™рле телл‰рд‰.
– Здравствуйте.
– Ис‰нмесез.
– Хэллоу. Гуд монинг.
– Привет.
– С‰лам.
Чын к_Sелд‰н ис‰нл‰ш_ кешел‰рне дуслаштыра, к‰ефл‰рен к_т‰р‰.
€йд‰гез тагын бер тапкыр бер-берегез бел‰н ис‰нл‰шегез, бер-берегезг‰ ягымлы караш ташлагыз, елмаегыз. Р‰хм‰т.
СезнеS k‰рберегезнеS д‰ дуслары, якын дуслары бардыр, минемч‰. € кемн‰рнеS якын дуслары б_генге к™нг‰ кад‰р юк ик‰н, сезнеS аларны табасыгыз кил‰дер, k‰м д‰ сез аларны табарсыз. СезнеSч‰,
кем ул дус?
‰ чын дус кем?
Уйлап карагыз ‰ле, чын дус нич‰_ була?
Тормышта дуслар кир‰кме?
€ дуслык н‰рс‰ ул?
(дуслык – ул байлык)
Дуслык ул – зур байлык. €йе, бик д™рес ‰йт‰сез.
Дуслар безг‰ кайвакытта булыша ала? (укырга, яш‰рг‰, эшл‰рг‰ булыша)
€йе, дуслык ул олы б_л‰к кен‰ т_гел, ‰ б™ек хезм‰т т‰. Дусны табарга була, л‰кин аны бик тиз югалтырга да м™мкин, - диг‰н ‰йтем д‰ бар.
Уйлап карыйк ‰ле, дусларыгыз арасында ф‰кать _з милл‰тегез ген‰ме, ‰лл‰ башка милл‰тт‰н д‰ бармы? ..............
ДусларыгызныS т™рле милл‰тт‰н булуына сез ничек карыйсыз? ...........
Дим‰к, чын дуслыкка милл‰т комачауламый.
Игътибар итс‰гез, сыйныфларда т™рле милл‰т балалары укый. ШуSа да карамастан, алар тату, дус яшил‰р, бер-берсе бел‰н аралашалар.
Уртак фикерл‰ре, хыяллары булган кешел‰рне дуслык Gепл‰ре б‰йли.
Без сезнеS бел‰н б_ген “Килеш_ кафе”сы формасында эшл‰рбез, “Мировое кафе” дибез. Кем ‰йтер, бу нинди технология? ........€йе, бу м‰Gб_р ителм‰г‰н х‰лд‰ кечкен‰ т™ркемн‰рд‰ эшл‰_. Работа в малых группах в непринуждённой обстановке. МоныS ™чен безг‰ группаларга берл‰шерг‰ кир‰к, монда инде без аны болайрак эшл‰рбез: минем сул кулымдагылар 1нче т™ркем булыр, бер-берегезг‰ ян‰ш‰, алда, артта утыручылар берг‰л‰п эшл‰рсез, минем каршымда, яйс‰ уртадагылар – 2нче т™ркем, ‰ уS кулымдагылар – алар инде 3нче т™ркемг‰ керерл‰р.
1 т™ркемг‰ дуслык, ипт‰шлек турында j ТакташныS “Ипт‰шл‰р” шигырен исегезг‰ т™шерерг‰. Анда милл‰тл‰р арасындагы дуслыкны чагылдырган юлларны укырга кир‰к булыр.
2 т™ркемг‰ дуслык турында м‰кальл‰р бирелг‰н, л‰кин аларныS ахыры юк, берг‰л‰п уйлашып шуларны язып бетерерг‰ k‰м укырга кир‰к булыр.
3 т™ркемг‰ ис‰ м‰кальл‰рне татарчага т‰рGем‰ ит‰рг‰.
(Т™ркемн‰р эшл‰г‰нд‰ с™йлим: ш™гыльнеS башында, б_ген н‰рс‰ турында с_з барачагын ‰Sг‰м‰ ярд‰менд‰ х‰л иттек.
€ х‰зер ис‰ коммуникатив _зара аралашу k‰м т™ркемн‰рд‰ эшл‰_ технологиясе кулланам. Деятельностный подход эшч‰нлек алымы укучыларга яSа белем алу,(ачу), Gитешм‰г‰н белемн‰рен туплау ™чен билгеле бер гам‰лл‰р кылырга, булган белемн‰рен аSлы р‰вешт‰ кулланырга k‰м _з гам‰лл‰рен контрольд‰ тотарга ярд‰м ит‰. Минемч‰ мондый технологиял‰р куллану д‰рест‰н тыш чаралар _тк‰рг‰нд‰ н‰тиG‰ле. Монда алдан зур ‰зерлек тал‰п ителми. Ата-аналар Gыелышы _тк‰рг‰нд‰ д‰ бик кулай алым).
1 т™ркем бел‰н эшл‰_:
Нинди охшаганбыз, ничек охшаганбыз,
Бертуганнар дис‰S, мин – Тамбовтан,
€ син – Казан артыннан;
Мин бер миш‰р улы, кыргый _ск‰н,
€ син к_рше чуваш халкыннан...
- Икесе ике милл‰т кешесе булса да, аларны н‰рс‰ б‰йли? (уртак фикерл‰р, хыяллар б‰йли, ч™нки икесенеS д‰ хыялы – дошманны юк ит_)
€йе, бу шигырьд‰ без лирик геройныS _з халкына, милл‰т в‰килл‰рен‰ булган ‰йб‰т карашын к_р‰без, кешел‰рг‰ карата ягымлы м™н‰с‰б‰тен сиз‰без.
2 т™ркем бел‰н эшл‰_:
Й™з сум акчаS булганчы .................... (й™з дустыS булсын)
Дуссыз кеше ..............................(тамырсыз агач)
Юлга чыксаS, ипт‰шеS _зеSн‰н ..........................(яхшырак булсын)
ДусларныS теле каты тоелса да, к_Sеле ..............(йомшак).
3 т™ркем бел‰н эшл‰_:
Один за всех и все за одного
(Бер кеше б™тен кеше ™чен, б™тен кеше бер кеше ™чен)
Помоги другу в трудное время
(ДустыSа авыр булганда булыш)
Нет друга – ищи, нашёл – береги
(ДустыS булмаса эзл‰ (тап), тапсаS – сакла)
Дружба – огромное богатство (Дуслык – зур байлык).
Эшл‰регез ™чен р‰хм‰т.
Без сезнеS бел‰н б_ген (н‰рс‰ турында) дуслык, ипт‰шлек турында фикер алыштык. ДусларныS тормышта кир‰клеген ассызыклап _ттек.
Якын дуслар кешел‰р арасында гына т_гел, шулай ук хайваннар арасында да бар. Алар да дуслыкныS кадерен бел‰.
Игътибар экранга, ‰кият илен‰ с‰ях‰т................
Кечкен‰ Янут, ‰нисенеS с_зен тынладымы? (€йе)
j‰м д‰ ялгышмады, шулай бит. Дим‰к, без балаларыбызны олылар с_зен‰ колак салырга ™йр‰т‰ алсак бик ‰йб‰т булачак. Балалар бел‰н аралашканда да дуслык безг‰ нык ярд‰м ит‰ч‰к.
К‰ефе яхшы булган кешел‰р бел‰н дуслашырга да, аралашырга да GиSел, к_Sелг‰ р‰х‰т. €йд‰гез бер-беребезг‰ ягымлы итеп елмаябыз k‰м д‰ берг‰л‰шеп дуслык формуласын табабыз (чыгарабыз).
ДустыS булмаса - ..............эзл‰,
ТаптыS ик‰н - .....................сакла.
АныS k‰рвакыт кадерен ....бел,
ИS м™kиме - ........................беркайчан да югалтма.
Укыгыз, исегездз калдырыгыз. Ул алдагы тормышыгызда, бигр‰к т‰ дуслар сайлаганда, балалар бел‰н эшл‰г‰нд‰ ‰лб‰тт‰, ярд‰м ит‰р дип уйлыйм.
Дуслык – ул иS матур, иS к_рк‰м хис. Ул хисне бервакытта да югалтмагыз.
Татар халкында ике кулны биреп к_реш_, бер-береS‰ иминлек, дуслык тел‰_ билгесе. “€йб‰т дус – чын байлык”, - ди кытай м‰кале. БезнеS дуслык нык булсын, к™нн‰ребез шатлык бел‰н _тсен, к_Sелл‰ребезд‰ k‰рвакыт кояш балкысын, к_кл‰ребез аяз булсын. Р‰хм‰т.
15
Максат (цель): аралашу осталыгы (коммуникативная компетентность) k‰м аралашу гам‰лл‰ре (коммуникативные действия) булдыру
- дуслык, ипт‰шлек т™шенч‰л‰ре бел‰н таныштыру;
- с™йл‰м к_некм‰л‰рен камилл‰штер_;
- образлы k‰м логик фикерл‰_ с‰л‰тен _стер_;
- дуслык хисен саклап кала бел_, дусларга карата х™рм‰т хисе т‰рбиял‰_.
(“Чын дустым” Gырын тыSлау бел‰н башлана)
Кыен чакларымда х‰б‰р итм‰с‰м д‰, ^зе белеп кил‰ чын дустым, Ихластан с™ен‰ х‰лл‰рем яхшыга, ^з ит‰ мине ул чын дустым. КиS‰ше акыллы иS якын дустымныS, Р‰хм‰т сиSа, р‰хм‰т, чын дустым. Яхшыны-яманны, барын да аSлыйсыS, Ярый ‰ле бар син чын дустым. ЖиSеп кайгыларны берг‰л‰шеп кен‰, Аралашып яшик kаман да. Тарсынмыйм д™ньяны нил‰р кичерс‰м д‰, Якын дустым янда булганда.
Х‰ерле к™н, х™рм‰тле коллегалар, жюри ‰гъзалары, кунаклар!
СезнеS алдыгызда мин Гелфария Миннегали кызы Латыпова, татар теле k‰м ‰д‰бияты укытучысы.
Сезг‰ олы с‰ламн‰ремне кунакчыл k‰м к_пмилл‰тле Ульяновск ™лк‰сенн‰н алып килдем.
Х‰зер ген‰ яSгыраган GырныS н‰рс‰ турында булуын минемч‰, барыгыз да аSладыгыз.
(Gаваплар: ‰йе, дуслык, чын дуслык турында)
Экранга к_з салыйк ‰ле: безг‰ кояш елмая. Мен‰ шушы кояш кебек, безнеS к™нн‰ребез якты булсын. Кояш нурларында с_зл‰р язылган (к™чле, бел‰н, без, дуслык). Шушы с_зл‰рд‰н G™мл‰ т™зик ‰ле.
Дуслык бел‰н к™чле без
Дим‰к, без сезнеS бел‰н б_ген н‰рс‰ турында с™йл‰ш‰ч‰кбез (дуслык турында)
€йе – дуслык зур байлык. Бик к_п матур с_зл‰р бар д™ньяда, ул с_зл‰рне зурлар да, балалар да бел‰.
Ис‰нмесез дип ‰йт‰без
Т™рле- т™рле телл‰рд‰.
– Здравствуйте.
– Ис‰нмесез.
– Хэллоу. Гуд монинг.
– Привет.
– С‰лам.
Чын к_Sелд‰н ис‰нл‰ш_ кешел‰рне дуслаштыра, к‰ефл‰рен к_т‰р‰.
€йд‰гез тагын бер тапкыр бер-берегез бел‰н ис‰нл‰шегез, бер-берегезг‰ ягымлы караш ташлагыз, елмаегыз. Р‰хм‰т.
СезнеS k‰рберегезнеS д‰ дуслары, якын дуслары бардыр, минемч‰. € кемн‰рнеS якын дуслары б_генге к™нг‰ кад‰р юк ик‰н, сезнеS аларны табасыгыз кил‰дер, k‰м д‰ сез аларны табарсыз. СезнеSч‰,
кем ул дус?
‰ чын дус кем?
Уйлап карагыз ‰ле, чын дус нич‰_ була?
Тормышта дуслар кир‰кме?
€ дуслык н‰рс‰ ул?
(дуслык – ул байлык)
Дуслык ул – зур байлык. €йе, бик д™рес ‰йт‰сез.
Дуслар безг‰ кайвакытта булыша ала? (укырга, яш‰рг‰, эшл‰рг‰ булыша)
€йе, дуслык ул олы б_л‰к кен‰ т_гел, ‰ б™ек хезм‰т т‰. Дусны табарга була, л‰кин аны бик тиз югалтырга да м™мкин, - диг‰н ‰йтем д‰ бар.
Уйлап карыйк ‰ле, дусларыгыз арасында ф‰кать _з милл‰тегез ген‰ме, ‰лл‰ башка милл‰тт‰н д‰ бармы? ..............
ДусларыгызныS т™рле милл‰тт‰н булуына сез ничек карыйсыз? ...........
Дим‰к, чын дуслыкка милл‰т комачауламый.
Игътибар итс‰гез, сыйныфларда т™рле милл‰т балалары укый. ШуSа да карамастан, алар тату, дус яшил‰р, бер-берсе бел‰н аралашалар.
Уртак фикерл‰ре, хыяллары булган кешел‰рне дуслык Gепл‰ре б‰йли.
Без сезнеS бел‰н б_ген “Килеш_ кафе”сы формасында эшл‰рбез, “Мировое кафе” дибез. Кем ‰йтер, бу нинди технология? ........€йе, бу м‰Gб_р ителм‰г‰н х‰лд‰ кечкен‰ т™ркемн‰рд‰ эшл‰_. Работа в малых группах в непринуждённой обстановке. МоныS ™чен безг‰ группаларга берл‰шерг‰ кир‰к, монда инде без аны болайрак эшл‰рбез: минем сул кулымдагылар 1нче т™ркем булыр, бер-берегезг‰ ян‰ш‰, алда, артта утыручылар берг‰л‰п эшл‰рсез, минем каршымда, яйс‰ уртадагылар – 2нче т™ркем, ‰ уS кулымдагылар – алар инде 3нче т™ркемг‰ керерл‰р.
1 т™ркемг‰ дуслык, ипт‰шлек турында j ТакташныS “Ипт‰шл‰р” шигырен исегезг‰ т™шерерг‰. Анда милл‰тл‰р арасындагы дуслыкны чагылдырган юлларны укырга кир‰к булыр.
2 т™ркемг‰ дуслык турында м‰кальл‰р бирелг‰н, л‰кин аларныS ахыры юк, берг‰л‰п уйлашып шуларны язып бетерерг‰ k‰м укырга кир‰к булыр.
3 т™ркемг‰ ис‰ м‰кальл‰рне татарчага т‰рGем‰ ит‰рг‰.
(Т™ркемн‰р эшл‰г‰нд‰ с™йлим: ш™гыльнеS башында, б_ген н‰рс‰ турында с_з барачагын ‰Sг‰м‰ ярд‰менд‰ х‰л иттек.
€ х‰зер ис‰ коммуникатив _зара аралашу k‰м т™ркемн‰рд‰ эшл‰_ технологиясе кулланам. Деятельностный подход эшч‰нлек алымы укучыларга яSа белем алу,(ачу), Gитешм‰г‰н белемн‰рен туплау ™чен билгеле бер гам‰лл‰р кылырга, булган белемн‰рен аSлы р‰вешт‰ кулланырга k‰м _з гам‰лл‰рен контрольд‰ тотарга ярд‰м ит‰. Минемч‰ мондый технологиял‰р куллану д‰рест‰н тыш чаралар _тк‰рг‰нд‰ н‰тиG‰ле. Монда алдан зур ‰зерлек тал‰п ителми. Ата-аналар Gыелышы _тк‰рг‰нд‰ д‰ бик кулай алым).
1 т™ркем бел‰н эшл‰_:
Нинди охшаганбыз, ничек охшаганбыз,
Бертуганнар дис‰S, мин – Тамбовтан,
€ син – Казан артыннан;
Мин бер миш‰р улы, кыргый _ск‰н,
€ син к_рше чуваш халкыннан...
- Икесе ике милл‰т кешесе булса да, аларны н‰рс‰ б‰йли? (уртак фикерл‰р, хыяллар б‰йли, ч™нки икесенеS д‰ хыялы – дошманны юк ит_)
€йе, бу шигырьд‰ без лирик геройныS _з халкына, милл‰т в‰килл‰рен‰ булган ‰йб‰т карашын к_р‰без, кешел‰рг‰ карата ягымлы м™н‰с‰б‰тен сиз‰без.
2 т™ркем бел‰н эшл‰_:
Й™з сум акчаS булганчы .................... (й™з дустыS булсын)
Дуссыз кеше ..............................(тамырсыз агач)
Юлга чыксаS, ипт‰шеS _зеSн‰н ..........................(яхшырак булсын)
ДусларныS теле каты тоелса да, к_Sеле ..............(йомшак).
3 т™ркем бел‰н эшл‰_:
Один за всех и все за одного
(Бер кеше б™тен кеше ™чен, б™тен кеше бер кеше ™чен)
Помоги другу в трудное время
(ДустыSа авыр булганда булыш)
Нет друга – ищи, нашёл – береги
(ДустыS булмаса эзл‰ (тап), тапсаS – сакла)
Дружба – огромное богатство (Дуслык – зур байлык).
Эшл‰регез ™чен р‰хм‰т.
Без сезнеS бел‰н б_ген (н‰рс‰ турында) дуслык, ипт‰шлек турында фикер алыштык. ДусларныS тормышта кир‰клеген ассызыклап _ттек.
Якын дуслар кешел‰р арасында гына т_гел, шулай ук хайваннар арасында да бар. Алар да дуслыкныS кадерен бел‰.
Игътибар экранга, ‰кият илен‰ с‰ях‰т................
Кечкен‰ Янут, ‰нисенеS с_зен тынладымы? (€йе)
j‰м д‰ ялгышмады, шулай бит. Дим‰к, без балаларыбызны олылар с_зен‰ колак салырга ™йр‰т‰ алсак бик ‰йб‰т булачак. Балалар бел‰н аралашканда да дуслык безг‰ нык ярд‰м ит‰ч‰к.
К‰ефе яхшы булган кешел‰р бел‰н дуслашырга да, аралашырга да GиSел, к_Sелг‰ р‰х‰т. €йд‰гез бер-беребезг‰ ягымлы итеп елмаябыз k‰м д‰ берг‰л‰шеп дуслык формуласын табабыз (чыгарабыз).
ДустыS булмаса - ..............эзл‰,
ТаптыS ик‰н - .....................сакла.
АныS k‰рвакыт кадерен ....бел,
ИS м™kиме - ........................беркайчан да югалтма.
Укыгыз, исегездз калдырыгыз. Ул алдагы тормышыгызда, бигр‰к т‰ дуслар сайлаганда, балалар бел‰н эшл‰г‰нд‰ ‰лб‰тт‰, ярд‰м ит‰р дип уйлыйм.
Дуслык – ул иS матур, иS к_рк‰м хис. Ул хисне бервакытта да югалтмагыз.
Татар халкында ике кулны биреп к_реш_, бер-береS‰ иминлек, дуслык тел‰_ билгесе. “€йб‰т дус – чын байлык”, - ди кытай м‰кале. БезнеS дуслык нык булсын, к™нн‰ребез шатлык бел‰н _тсен, к_Sелл‰ребезд‰ k‰рвакыт кояш балкысын, к_кл‰ребез аяз булсын. Р‰хм‰т.
15
Приложенные файлы
