Х92ерге заман кеше8е 3ай2а 1ына й9ш9п, 3ай2а 1ына эшл9м98ен, кешелек тарихыны4 б5т9 76еш юлында т9р9н э2 3алдыр1ан Гомер, Фир297си, Шекспир, Пушкин ке7ек к7ренекле кешел9р2е4 тормошо 89м ижады мен9н таныштыр ул, мо1айын. Бе2 улар мен9н 1орурланабы2, ижад емешт9рен татып, к74ел 89м зи8ен донъябы22ы байытабы2. *9р халы3ты4 72ене4 Салауаты 89м Абайы, А3мулла8ы 89м Ту3айы, Горькийы 89м !афурийы, К9риме 89м !амзатовы бар. Г7з9л 969р29р 89м хе2м9тт9р тыу2ыр1ан был ш9хест9р2е4 ижады 72 милли м929ни9тене4 ген9 т7гел, 9 баш3а халы3тар2ы4 милли м929ни9те 76ешен9 л9 2ур йо1онто я8ай.
Баш3орт хал3ыны4 тарихи 7тк9не, рухи биография8ы ла бындай ш9хест9рг9 ша3тай бай. (йле баш3орто Кол !9ли, тыу1ан ил 89м халы3 иркен я3лашыр, « хан1а 3аршы яу булыр» Коба1ош 89м Байы3 Буранбай 89м !9бит с9с9нд9р, Салауат Юлаев 89м Мифтахетдин А3мулла, Мирс9лих Биксурин 89м Ризаитдин Ф9хретдинов ш9хест9ре ген9 л9 ни тора 8у4?
Мин 72емде4 ижади эшемд9 баш3орт хал3ыны4 оло бер ш9хесе: ша1ир-м91риф9тсе, т9ржем9се, тел 89м 929би9т белгесе, тарихсы 89м фольклорсы М5х9м9тс9лим %м5тбаев тура8ында я2ыр1а тип фекер т5йн9нем. Ун ту1ы2ынсы быуатты4 икенсе ярты8ында ижад итк9н к7п я3лы талант эй98ене4 хе2м9тт9ре, ижады баш3орт м929ни9те 89м 929би9те тип атал1ан тау2ар те2м98е ара8ында1ы и4 м91р7р бейеклект9р2е4 бере8ен бил9й. Баш3орт хал3ыны4 72 85йл97 теленд9 я2ма 929би9тен булдырыу, 929би 969р29р, 1илми хе2м9тт9р я2ыу, баш3а халы3тар2ы4 рухи байлы1ы мен9н таныштырыу2а %м5тбаевты4 хе2м9те ба8алап б5тк5852.
Бындай ю1арылы33а ша1ир халы3 ижадыны4 г7з9л 5лг5л9рен9 , Кол !9ли, Тажетдин Ялсы1олов, Мирс9лих Биксурин, Мифтахетдин А3мулла ке7ек 92ипт9р2е4 ижад емешт9рен9н ил8ам алып к7т9релг9ндер, мо1айын. (мм9 ул быны4 мен9н ген9 сикл9неп 3алма1ан, 72 хал3ын Пушкин, М9рж9ни, Хафиз, Насыри 89м баш3а 92ипт9р2е4 ижады мен9н таныштыр1ан. Бына шундай 5лг5л9р2е4 бере8е – б5й5к уры6 ша1иры Пушкинды4 «Ба3са8арай фонтаны» :Кылды Г9р9й м58аб9т
Кулы мен9н ишарат:
Хал3ы, тыш3а у3 сы1ып,
Кылды,буй8оноп, х5рм9т.
Ша1ир 72 заманыны4 92ипт9рене4 бары8ына 3ара1анда ла 72 хал3ына я3ыныра3 тор1ан 8ыма3, с5нки ул 72ене4 969р29ре аша белем, ф9нни м91л7м9т бирерг9 тырыш3ан. Тыу1ан ерен, хал3ын ярат3ан оло й5р9кле ш9хесте4 ши1ыр2арында баш3орт хал3ыны4 тормошо, я2мышы асы3 са1ыл1ан. Ша1ир тыу1ан я3 т9би19тене4 хозур урындарын эске бер йылылы3 89м 1орурлы3 мен9н тасуирлай. Л9кин ошо матурлы3ты4 таланыуына, хал3ыны4 б5лг5нл5кк9 т5ш57ен9 ,тыу1ан илене4 кил9с9ге 5с5н борсола:
Ая3лы мал тамам б5т9 я22ы,
А1астар а3ты, (стрхан1а у22ы. Уны4 артынса осто 3орт 89м 9ре,
Ю3 инде тау ке7ек а1ас тауары.
« Йомран иле», «Шик9й9т» ке7ек ши1ыр2арында башкорт хал3ыны4 тормошо, я2мышы тура8ында 3ай1ыртып , уны4 шатлы1ын да, 3ай1ы8ын да урта3лашып й9ш9г9н т9р9н уйлы, тыу1ан ерен 19зиз й9нел9й к7рг9н лирик герой2ы к7р9бе2. %м5тбаев 72ен Баш3ортостанды4 89м баш3орт хал3ыны4 тарихы, материаль 89м рухи м929ни9те тура8ында 85йл97се ша1ир-тарихсы, ша1ир –этнограф булара3 таныта. Был бигер9кт9 Урмансы», «Утк9н 17мер- 3ал1ан х9тер» ши1ыр2арында асы3 са1ыла.Был 969р29р29 баш3орт хал3ыны4 тарихында бул1ан м58им ва3и1алар а4лайышлы итеп 87р9тл9н9. Бы1а тиклем м9ш87р Салауат Юлаевтан, Мифтахетдин А3мулланан баш3а баш3орт я2ма поэзия8ында баш3орт хал3ыны4 бай драматик тормошон, 3ай1ы8ын 89м шатлы1ын, хыял-ынтылыштарын %м5тбаев 8ыма3 72 й5р9ге аша кисереп, уны4 тарихы 7тк9не 89м б5г5нг585 ха3ында шул тиклем 3ыйыу 89м ха3 тел мен9н я21ан бер ген9 ша1ир 2а булма1ан. Баш3орт хал3ыны4 оло ш9хесе, М5х9м9тс9лим %м5тбаев, тик бер оло ма3сат мен9н ижад итк9н: Баш3ортостан ерен, уны4 т9би19тен б5т9 матурлы1ында к7р89те7, 72 хал3ыны4 мили й525н, тарихи 7тк9нен 89м б5г5нг585н б5т9 д5р56л5г5нд9 са1ылдырыу, уны а4-белемле , м929ни9тле 89м 9хл9кле ите7 аша б9хетле тормош3а алып сы1ыу.
Мин 72 эшемд9 М. %м5тбаевты ша1ир булара3 87р9тл9рг9 тырыштым. Мине4 уйлауымса, М5х9м9тс9лим %м5тбаев- к7п я3лы талант эй98е бул1ан 89м уны4 ижады б5г5нг5 к5нд9 л9 й9ш быуынды т9рби9л97 5с5н бик к9р9кле ижад. С5нки м91риф9тсе 1алим 89м 92ипте4 я4ылы3ты 89м а3ылды, кешелекс9нлекте 89м 9хла3и камиллы3ты я3ла1ан, халы3тар ду6лы1ын данла1ан, тарих т5пк5лд9рен бай3а1ан хе2м9тт9рене4 89м 969р29рене4 7тк9нде б5г5нг5 к5н 89м кил9с9к мен9н тоташтырыусы «к7пер» ролен 7т97ен, х92ерге заманда ла бе229, балалар2а, ил85й9рлек, кешелеклелек той1оларын т9рби9л97ен к7рерг9 була. Ша1ир « Васыят в9 н9сих9т» ши1ыры мен9н бе2г9, й9ш быуын1а, 5нд9ш9 8ыма3:
Был вафа8ы2 донья бе22г9 бирм96 аман,
Шатлы3ты бир89, алды бик ти2 заман.
Бер с919тлек донья 5с5н булма яман,
Ит919тлек 3ыл с9л9м9т са3тарында.
Баш3ортостан Республика8ы
М91ариф министрлы1ы
Салауат районы
Иншалар конкурсы «Республикамды данлайым»
Республика к5н5н9 89м Р9с9й кино8ы йылына арнала Бында ер2е4 ни1м9тт9ре,
Хуш е6ле ши4м96 г5лд9ре.
Тын1ы белм96 урман шауы,
Алтындай к5н 89м т5нд9ре.
Салауат районы Ла1ыр урта м9кт9бене4
8-се класс у3ыусы8ы Касимова Л9йс9нде4 ижади эше.
Ет9ксе8е: баш3орт теле 89м 929би9те у3ытыусы8ы Садыкова Г.ЗБаш3ортостан Республика8ы
М91ариф министрлы1ы
Салауат районы
Иншалар конкурсы «Республикамды данлайым»
Республика к5н5н9 89м Р9с9й кино8ы йылына арналаXXl быуат у3ытыусы8ы
Салауат районы Ла1ыр урта м9кт9бене4
6-сы класс у3ыусы8ы Сади3ова Айг5лд54 ижади эше.
Ет9ксе8е: баш3орт теле 89м 929би9те у3ытыусы8ы Сады3ова Г.З
У3ытыусы! Нинд9й изге 872 ул.
К92ерле л9 ми49, я3ын да.
Йылылы3 89м и1тибар тоям мин,
У3ытыусым, 8ине4 яны4да.
*9р бер 872е4 ми49 – сихри асыш,
Бе2 асабы2 ф9нд9р донъя8ын.
*ин т72емле ген9 5йр9т98е4
Яратыр1а 1илем даръя8ын.
М9кт9бем9 аш3ынып кил9м
У3ытыусым, 8ине к7рерг9.
*ине4 мен9н белем донъя8ыны4
Я4ы 7р29рен9 менерг9.
Заман мен9н берг9 атлай Заман й5г5 89р са3 и4енд9.
XXl быуат асыштарын %йр9т9 ул бе2г9 л9.
Я4ы асыштар, я4ылы3тар
Б5т98е л9 булыр 89р ва3ыт.
Бе22е4 5с5н у3ытыусы
Остаз булыр 89р ва3ыт.
Приложенные файлы
