Муниципальное казенное общеобразовательное учреждение средняя общеобразовательная школа пос. Мизур
Алагирского района РСО-Алания
РАССМОТРЕНО
На заседании методического совета МКОУ СОШ пос. Мизур Протокол №_____ от __________2014г.
__________________________________
СОГЛАСОВАНО
Заместитель директора по УВР
____________ _______________
____ ____________2014г.
УТВЕРЖДЕНО
Директор МКОУ СОШ п. Мизур
_________________ О.Н.Калоева
____ ____________2014 г.
Осетинский язык
9 класс
Составитель: учитель
осетинского языка
и литературы
Кадзаева М.Х.
2014г.
Ныстуан ахуырадон программæмæ ирон æвзагæй 9 къласы
Предметы актуалондзинад
Æвзаг у адœмы уд œмœ зонд: цалынмœ œвзаг цœра, уœдмœ цœрынц адœм дœр, рœзы œмœ фидар кœны сœ национ культурœ, сœ национ хиœмбарынад.
Ирон æвзаг у нæ республикæйы паддзахадон æвзæгтæй иу, ирон адæмы мадæлон æвзаг. Куыд уырыссаг, афтæ ирон æвзаг дæр у филологон циклы иу хай æмæ рæзын кæны скъоладзауы коммуникативон культурæ, æххуыс ын кæны йæ ныхасы рæзтæн, уæрæх ын кæны йæ дунембарынад, хъомыл æй кæны нæ адæмы хуыздæр традицитæ æмæ æгъдæуттыл. Ирон œвзаг ахуыр кœнын, уымœй, куыд œмбœлы, афтœ пайда кœнын у стыр ахъаз фœсивœды патриотизмыл хъомыл кœнын, фидœны œхсœнад аразджытœ цœттœ кœныны хъуыддаджы. Мадœлон œвзаг зонын у нœ культурœйы ахсджиагдœр фœрœзтœй иу.
Ирон æвзаг ахуыр кæныны нысантæ:
- ахуырдзаутæн æвзаджы тыххæй иумæйаг зонындзинæдтæ раттын; бацамонын, алы адæмæн дæр йе æвзаг йæ национ хæзна кæй у, хъахъхъæнын æй кæй хъæуы;
-ахуырдзауты дзырдуат æмæ грамматикон зонындзинæдтæ фæхъæздыгдæр кæныныл бакусын;
-дзургæ æмæ фысгæ ныхасы рæзтыл бакусын, скъоладзауты коммуникативон арæхстдзинæдтæ æмæ зонындзинæдтæ фæуæрæхдæр кæнын;
-литературон æвзаджы нормæтимæ базонгæ кæнын, ныхасы уавæртæм гæсгæ сæ раст пайда кæныныл ахуыр кæнын.
Ирон æвзаджы 9 къласы ахуырадон программæ арæзт у:
- Уæрæсейы Федерацийы закъон «Ахуырады тыххæй»;
- Ног ахуырадон стандарттæ;
- Цæгат Ирыстон-Аланийы модернизацийы комплексон проект;
- Ирон национ ахуырады концепци ;
- Приоритетон национ проект «Нæ ног скъола»;
- Республикон программæ «Ирон æвзаг æмæ литературæ 1-11 кълæстæн»; йæ автортœ: Тахъазты Харум, Дзампарты Ларисœ, Дзодзыккаты Зœидœ, Цопанты Ритœ. Программœ сфидар кодта Республикœ Цœгат Ирыстоны – Аланийы Иумœйаг œмœ профессионалон ахуырады министрад.
- «Ирон æвзаг» 9 кълас. Автор: Тахъазты Харум. Дзæуджыхъæу. 2012
Регианалон базисон ахуырадон пъланмæ гæсгæ ирон æвзаг ахуыр кæнынæн 9 къласы дихгонд 70 сахаты афæдзмæ, къуыримæ та - 2 сахаты.
Программæмæ гæсгæ мадæлон æвзаг ахуыр кæныны фæстиуджытæ сты ахæмтæ:
Удгоймагон (личностные) фæстиуджытæ:
1) скъоладзау хъуамæ бамбара, ирон æвзаг ирон адæмы национ-культурон хæзна кæй у, уый; мадæлон æвзаджы ахадындзинад стыр кæй у адæймаджы интеллектуалон æмæ сфæлдыстадон гæнæнтæ райрæзынæн, удварн хъæздыгдæр кæнынæн;
2) бамбарын ирон æвзаджы эстетикон нысаниуæг; рæзын кæнын мадæлон æвзагæн аргъ кæнын, хи æвзагæй сæрыстыр уæвыны æнкъарæнтæ; ирон æвзаг ирон адæмы стырдæр хæзнатæй иу кæй у, уый бамбарын; æвзаджы сыгъдæгдзинад æмæ культурæмæ бæрнон цæстæй кæсын фæцалх уæвын;
3) ныхас кæнгæйæ, ирон æвзаджы дзырдуат æмæ грамматикон мадзæлттæй раст пайда кæнын; хи ныхасмæ хъус дарын.
Метапредметон фæстиуджытæ сты:
• ныхасы хуызтæй пайда кæнынмæ арæхсын: хорз æмбарын дзургæ æмæ фысгæ ныхасы мидис (ныхасы сæр, тексты темæ, сæйраг хъуыды; сæйраг æмæ уæлæмхасæн информаци);
• стилистикон æгъдауæй æмæ сæ жанртæм гæсгæ алыхуызон чи у, ахæм тексттæ кæсын зонын (æвзаргæ каст, æмбаргæ каст æмæ æнд.);
• бакаст æрмæгæй (Интернетæй, дзыллон информацион фæрæзтæй, ахуырадон компакт-дисктæй) хъæугæ информаци равзарын зонын, алыхуызон дзырдуæттæй пайда кæнынмæ арæхсын;
• арæхсын темæмæ гæсгæ æрмæг сæмбырд кæнынмæ, раст фæткыл æй равæрынмæ; хибарæй хъæугæ информаци ссарынмæ;
• алыхуызон текстты мидис кæрæдзиуыл барын, сæ стилистикон æмæ æвзаджы хицæндзинæдтæ иртасын;
• текст хи ныхæстæй радзурынмæ, текстæн пълан бацæттæ кæнынмæ, конспект ныффыссынмæ, аннотаци бацæттæ кæнынмæ;
• ныхасы уавæрмæ гæсгæ аразын, сæ функционалон хуызтæ, стилистикон ахуырст æмæ жанртæм гæсгæ алыхуызон чи сты, ахæм тексттæ;
• тексты арæзтмæ хъус даргæйæ, хи хъуыдытæ фысгæ æмæ дзургæ ныхасы хуызы æргом кæнынмæ;
• монологон ныхас (таурæгъ, æрфыст, тæрхон) аразынмæ; диалогон ныхасæй пайда кæнынмæ;
• хи ныхас аразын литературон æвзаджы орфоэпион, лексикон, грамматикон, стилистикон нормæтæм гæсгæ; фысгæ ныхасы пайда кæнын орфографион æмæ пунктуацион æгъдæуттæй (нормæтæй);
• дзургæйæ ныхасы этикетон нормæтæм хъус дарын;
• ахуырты рæстæг хи ныхасы хъæд æмæ мидисмæ хъус дарын зонын, хи ныхасы рæдыдтытæ раст кæнынмæ арæхсын; хи арæзт тексттæ редакци кæнын зонын;
• ахуырты (урокты) рæстæг æмгæртты ’хсæн раныхас кæнынмæ арæхсын; арæхсын чысыл доклад кæнæ рефераты мидис раргом кæнынмæ; диспутты æмæ быцæуты архайын зонын, хи хъуыдыйы растдзинад бафидар кæнынмæ арæхсын.
Предметон фæстиуджытæ сты:
1) æвзаджы сæйраг функцитæ иртасын; ирон æвзаджы паддзахадон нысаниуæг цæй мидæг ис, æвзаг æмæ адæмы культурæйы бастдзинад цы нысан кæны, мадæлон æвзаджы ахадындзинад адæймаджы царды;
2) ирон æвзаджы наукон бындуртæ; ирон æвзагзонынады хæйттæ æмæ иуæгтæ, сæ бастдзинад;
3) лингвистикæйы бындурон æмбарынæдтæ: лингвистикæ æмæ йæ сæйраг хæйттæ; æвзаг æмæ ныхас, дзургæ æмæ фысгæ ныхас; монолог, диалог æмæ сæ хуызтæ; ныхасы уавæр; хуымæтæг ныхасы, наукон, публицистикон, официалон-хъуыддаджы стильтæ; аив литературæйы æвзаг, ныхасы функционалон хуызтæ (таурæгъон, æрфыстон, тæрхон), текст, текстты хуызтæ; æвзаджы сæйраг иуæгтæ, се ’ууæлтæ æмæ хицæндзинæдтæ, ныхасы мидæг сæ пайда кæнын;
4) ирон æвзаджы лексикæ æмæ фразеологийы нормæтæ зонын, ирон литературон æвзаджы нормæтæ (орфоэпион, лексикон, грамматикон, орфографион, пунктуацион) зонын, ныхасы этикетон нормæтæ зонын, раст сæ пайда кæнын;
5) æвзаджы сæйраг иуæгтæ æмæ грамматикон категоритæ зонын, иртасын сæ, ныхасы уавæртæм гæсгæ сæ раст пайда кæнын;
6) дзырды алыхуызон æвзæрстытæ (фонетикон, морфемикон, дзырдарæзтон, лексикон, морфологион) зонын, дзырдбаст æмæ хъуыдыйады синтаксисон æвзæрст, тексты иумæйаг æвзæрст кæнынмæ арæхсын;
7) лексикон æмæ грамматикон синонимтæ иртасын, хи ныхасы мидæг сæ пайда кæнын зонын;
8) мадæлон æвзаджы эстетикон функцитæ иртасын, аивадон литературон уацмысы текст æвзаргæйæ, ныхасы эстетикон ахуырст иртасын зонын.
Скъоладзауты арæхстдзинæдтæ (компетенцитæ):
Коммуникативон компетенци (арæхстдзинад) амоны, цæмæй скъоладзаутæ арæхсой ныхасы хуызтæй (дзургæ, фысгæ, хъусгæ) пайда кæнынмæ, ныхасы уавæртæм гæсгæ арæхсой сæ ныхас аразынмæ.
Æвзагон æмæ лингвистикон арæхстдзинад (компетенци) – зонын мадæлон æвзаджы наукон бындуртæ, ирон литературон æвзаджы нормæтæ; бакусын дзырдуат хъæздыг кæныныл, райсын грамматикон зонындзинæдтæ; æвзаджы иуæгтæн анализ кæнынмæ арæхсын, æвзаджы дзырдуæттæй пайда кæнын зонын.
Культурæамонынады (культуроведческая) компетенци – ирон æвзаг ирон адæмы культурæимæ зонгæ кæныны фæрæз кæй у, уый æнкъарын; æвзаджы бастдзинад истори æмæ адæмы культурæимæ зонын, ирон ныхасмы этикетон нормæтæ зонын, пайда кæнынмæ сæ арæхсын
9 кълæсы ахуырадон программæйы курс аразгæйæ, хъусдард цæуы алыхуызон арæхстдзинæдтæ 5-9 кълæсты ахуырадон программæмæ.
9 къласœн фæлхатгонд цæуынц хицœн грамматикон категоритœ: фонетикœ, лексикœ, дзырдарæзт, морфологи, Чиныг кæй нæй, уый тыххæй пайдагонд цæуы ныхасы – тематикон урочытæй. Тексты бындурон фæлхатгонд цæуы грамматикон æрмæг, стæй цæуы тексты концептуалон анализ. Текст ма æххæст кæны хъомыладон хæстæ дæр. Иумæйаг методикæйы скъоладзауты ныхасы рæзтыл куыст фæрæвдздæр кæнынæн амонынц текстимæ баст фæлтæрæнтæй пайда кæнын.
9 къласы ирон æвзаджы программæйы мидис.
Вазыгджын хъуыдыйады грамматикон хицæндзинæдтæ хуымæтæг хъуыдыйадæй. Вазыгджын хъуыдыйады классификацийы хуызтæ æмæ сæ принциптæ. Бастдзинады фæрæзтæ вазыгджын хъуыдыйады. Синтаксисон ахастытæ вазыгджын хъуыдйады хæйтты æхсæн. Вазыгджын хъуыдыйад иртасыны фарст ирон æвзагзонынады. БВХъ структурон-семантикон хицæндзинæдтæ. Бастдзинады фæрæзтæ бабæтгæвазыгджын хъуыдыйады. БВХъ иугæнæг ахастытимæ; бæттæгтæ; структурон хицæндзинæдтæ. БВХъ ныхмæвæрды ахастытимæ; бастдзинады фæрæзтæ, структурон хицæндзинæдтæ. БВХъ дихон ахастытимæ; бастдзинады фæрæзтæ; структурон хицæндзинæдтæ. БВХъ-тæ градацион æмæ æрбаиугæнæн ахастытимæ; бастдзинады фæрæзтæ. ДВХъ иртасыны фарст ирон синтаксисы. ДВХъ грамматикон хицæндзинæдтæ. Бастдзинады фæрæзтæ ДВХъ-ы. ДВХЪ уæлæмхæст хæйтты дзырдон æмæ хъуыдыйадон бастдзинадимæ. ДВХъ-ы структурон-семантикон классификаци. Æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйады фарст иумæйаг æмæ ирон æвзагзонынады. ÆВХъ æхгæд æмæ гом структурæимæ; бастдзинады фæрæзтæ. Бирæхайон вазыгджын хъуыдыйад. Вазыгджын синтаксисон конструкцитæ. Период. Вазыгджын синтаксисон æнæхъæн. Дзырдты рæнхъæвæрд хуымæтæг æмæ вазыгджын хъуыдыйæдты. Пунктуаци. Æрхæцæн нысæнттæ вазыгджын хъуыдыйады. Комкоммæ ныхас. Фæрссаг ныхас. Диалог. Цитатæ. Абзац.
Сœйраг домœнтœ 9- œм къласы ахуыргœнинæгты зонындзинœдтœ œмœ арœхстдзинœдтœм.
Ахуыргæнинаг курс сахуыр кæныны фæстæ хъуамæ зона:
хуымæтæг хъуыдыйады дих загъды нысанмæ, эмоционалон ахуырстмæ, арæзтмæ гæсгæ;
иувæрсыг хъуыдыйæдты струкутрон-семантикон хицæндзинæдтæ;
æнæххæст хъуыдыйæдты структурон-семантикон миниуджытæ;
хъуыдыйады уæнгтæ иртасыны уавæртæ;
хуымæтæг хъуыдыйады æрхæцæн нысæнттæ æвæрыны æгъдæуттæ;
вазыгджын хъуыдыйады æмбарынады мидис;
вазыгджын хъуыдыйæдтæ дих кæныны принциптæ;
бастдзинады фæрæзтæ вазыгджын хъуыдыйады;
синтаксисон ахастытæ вазыгджын хъуыдыйады;
вазыгджын хъуыдыйæдты структурон-семантикон хуызтæ;вазыгджын хъуыдыйады æрхæцæн нысæнттæ æвæрыны æгъдæуттæ;хъуамæ арæхса:
иувæрсыг хъуыдыйады равзарынмæ;
æнæххæст хъуыдыйад равзарынмæ;
вазыгджын хъуыдыйады хуыз сбæрæг кæнынмæ;
вазыгджын хъуыдыйадæн синтаксисон анализ скæнынмæ;
хуымæтæг вазыгджынгонд æмæ вазыгджын хъуыдыйæдты æрхæцæн нысæнттæ раст сæвæрынмæ;
алыхуызон дзырдуæттæй раст пайда кæнынмæ;
бæлвырд темæйыл доклад кæнæ хъусынгæнинаг цæттæ кæнынмæ;
теоретикон фæрстытыл дзургæйæ, хи хъуыдытæ зæгъынмæ;
дисциплинæйы бæлвырд темæйæн реферат скæнынмæ, зонадон литературæйæ пайда кæнынмæ.
Ахуыры рæстæджы пайдагонд цæудзысты репродуктивон и продуктивон ахуыры методтæ:
информацион технологи;
цæстуынгæ æрмæг,
ИКТ,
уацмыстæм иллюстраци,
амонæн литература.
Æрмæг куыд æмбæрстгонд æрцыд, уый сбæрæг гæнæны хуызтæ:
тест саразын; фысгæ, дзургæ дзуæппытæ; нывæцæн, изложении.
Контролы формæтæ
индивидуалон
къордæй
фронталон
Контролы хуызтæ
развæлгъау
æрвылбон
тематикон
контролон
Урочыты хуызтæ:
урок-ног æрмæг амынд
урок-практикон куыст
Къæлендарон – тематикон пълан ирон æвзагæй 9 кълас
№ Сæргонд
Сахат Нымæц Урочы темæ Фæстиуджытæ Хæдзармæ куыст
1 Мадæлон æвзаджы нысаниуæг адæймаджы царды. 1
Зындгонд адæймæгтæ мадæлон æвзаджы тыххæй. Рæзын кæнын коммуникативон культурæ, æххуыс ын кæны йæ ныхасы рæзтæн, уæрæх ын кæны йæ дунембарынад, хъомыл æй кæны нæ адæмы хуыздæр традицитæ æмæ æгъдæуттыл. Мадæлон æвзаг мæ царды- эссе
2 Æрмœг фœлхат
5с. 1 Ирон æвзаг куыд наукæ. Æвзаджы хæйттæ, сæ хицæндзинад. Зоной: ныхасы хуызтæй (хъусын, кæсын, дзурын, фыссын) арæхстджындæрæй пайда кæнын. фœлт. 3
1 Дзырдбаст æмæ хъуыдыйад. Зоной: дзырдбæстыты æмæ хъуыдыйæдты синтаксисон анализ, Арæхсой:тексты иумæйаг æвзæрст бацамонынмæ, пайда сæ кæнынмæ; фœлт. 6
1 Орфограммœтœ œмœ пунктограммœты фœлхат Зоной: æвзаджы сæйрагдæр стилистикон æмæ лексикон-фразеологион фæрæзтæй, литературон æвзаджы нормæтæй (орфоэпион, лексикон, грамматикон, орфографион, пунктуацион)пайда кæнын,раст фыссынмæ арæхсын. фœлт.7
3. К/К 1 Бацœуœн контролон диктант грамматикон хœстимœ Растфыссынады æгъдæуттæ сбæрæг кæнын 4. Вазыгджын хъуыдыйад.
3с. 1 Вазыгджын хъуыдыйады хуызтæ. Вазыгджын хъуыдыйад раст хъœлœсы уагœй кœсын. §1,фœлт.9
1 Вазыгджын хъуыдыйады сœйраг хицœндзинœдтœ хуымœтœгœй Зоной: хицæн кæнын æмæ æвзарын хуымæтæг æмæ вазыгджын хъуыдыйæдтæ бæлвыд схемæтæм гæсгæ. § 1, инд. хæстæ
1 Бæттæгджын вазыгджын хъуыдыйæдты хуызтæ Вазыгджын хъуыдыйад раст хъœлœсы уагœй кœсын.
Æрхæцæн нысæнттæ вазыгджын хъуыдыйæдты æхсæн раст æвæрын.
Зоной:раст æвæрын æрхæцæн нысæнттæ æмæ схемæтæ аразын. §1,тек/куыст
5. 1 Æрхæцæн нысæнттæ вазыгджын хъуыдыйæдты. Хæстæ баххæсткæнын
6. Бабæтгæвазыгджын хъуыдыйад.
6с. 1 Бабæтгæвазыгджын хъуыдыйæдтæ иугæнæг бæттæгтимæ. §1тек/куыст.
1 Бабæтгæвазыгджын хъуыдыйæдтæ ныхмчрды бæттæгтимæ. §2,фœлт. 12.
1 Бабæтгæвазыгджын хъуыдыйæдтæ дихон бæттæгтимæ. §2,тек/куыст
1 Бабæгæвазыгджын хъуыдыйæдты пунктуаци æмæ схемæтæ. §2,фœлт.20.
1 Бабæтгæвазыгджын хъуыдыйæдты œвзœрст. §2,фœлт 19
7. К/К 1 Контролон диктант бабæтгæвазыгджын хъуыдыйадæй. Сбæрæг кæнын зонындзинæдтæ æмæ арæхстдзинæдтæ бабæтгæвазыгджæн хъуыдыйадæй. 8.
Домгæвазыгджын
хъуыдыйад
17с.
1 Домгæвазыгджын хъуыдыйады æмбарынад.
Бæттæгтæ æмæ бæттæг дзырдтæ домгæвазыгджын хъуыдыйады. Сæ хицæндзинæдтæ. Зоной: домгæвазыгджын хъуыдыйад, иртæстгод уæнгтæ кæм уа, ахæм синонимон хуымæтæг ххъуыдыйадæй ивын.
Арæхсой: дыууæ хуымæтæг хъуыдыйадæй, бабæтгæвазыгджын хъуыдыйæдтæй домгæвазыгджын хъуыдыйæдтæ аразынмæ; ныхасы æмæ фысгæйæ пайда кæнын домгæваз-ын хъуыд-æй. §3,фæлт.22
9. 1 Уæлæмхæст хъуыдыйады бынат домгæвазыгджын хъуыдыйады.Уæлæмхæст хъуыдыйады хуызтæ. §4,фæлт.24.
10. Н/Р/К 1 Изложени грамматикон хæсимæ Домгæвазыгджын хъуыдыйæдтæй фысгæ ныхасы мидæг пайда кæныны куыст §5,фæлт.29
(Къордтæй куыст.)
11. 1 Бæрæггæнæны уæлæмхæст хъуыдыйады нысаниуæг. Зоной: Домгæвазыгджын
хъуыдыйады синтаксисон
æвзæрст. Синонимон бæттæгджын
æмæ æнæбæттæг вазыгджын
хъуыдыйæдтæ аразын.
Арæхсой: Домгæвазыгджын
хъуыдыйад аразыныл куыст. Домгæвазыгджын
хъуыдыйæдтæ алыхуызон уæлæмхæст хæйттимæ аразынынмæ.
§6,7 фæлт.29.
12. 1 Фадатон уæлæмхæст хæйтты нысаниуæг.
Бынаты уæлæмхæст хай. §8, фæлт.40.
13. 1 Афоны уæлæмхæст хайы нысаниуæг. §9, фæлт.43
14. 1 Архайды хуызы уæлæмхæст хайы нысаниуæг. §10, фæлт45.
15. 1 Æфсоны уæлæмхæст хайы нысаниуæг. §12, фæлт.47
16. 1 Нысаны уæлæмхæст хайы нысаниуæг. §13, фæлт.49
17 1 Бадзырдон уæлæмхæст хайы нысаниуæг. §14, фæлт.53
18. 1 Ныхмæвæрды уæлæмхæст хъуыдыйæдты насаниуæг. §15, фæлт.60
19. 1 Къорд уæлæмхæст хайы цы вазыгджын хъуыдыйады ис, уый хицæндзинад. §16, фæлт.63
20. 1 Къорд уæлæмхæст хайы цы вазыгджын хъуыдыйады ис, уый хицæндзинад. §17, фæлт.66
21. 1 Къорд уæлæмхæст хайы цы вазыгджын хъуыдыйады ис, уый хицæндзинад. §17 фæлт.64
22. К/К 1 Афæдзы æмбисы административон контролон диктант. 23. Æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйæдтæ.
10с.
1 Æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйады æмбарынад, йæ хицæндзинад Æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйæдтæ
æвзарыныл куыст; къæдзыг, стъæлф æмæ къæдзыг æнæбæттæгвазыгджын хъуыдыйады. Тексты пунктуацион анализ.
Зоной: Синонимон бæттæгджын
æмæ æнæбæттæг вазыгджын
хъуыдыйæдтæй пайда
кæнын.
§18 фæлт70
24. 1 Къæдзыг, стъæлф æмæ къæдзыг æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйады æвæрыны æгъдæуттæ. §18 фæлт.71
25. 1 Æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйады æмбарынад, йæ хицæндзинад. Орфограм. Фæлхатын.
26. 1 Дыстъæлфимæ æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйады нысаниуæг. §18,текстыл куыст кæронмæ.
27.
1 Дыстъæлф æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйады.
Тексты пунктуацион анализ.
Вазыгджын хъуыдыйæдтæ аразын,
синтаксисон æгъдауæй сæ æвзарын.
Цухгонд æрхæцæн нысæнттæ æвæрыныл куыст.
Тексты пунктуацион рæдыдтытæ раст кæнын.
Арæхсын: синонимон бæттæгджын æмæ æнæбæттæгджын хъуыдыйæдтæй пайда кæнынмæ. §19, фæлт.74
28. 1 Тексты пунктуацион анализ.
Цухгонд æрхæцæн нысæнттæ æвæрыныл куыст. §19,фæлт.75
29. 1 Тире æнæбæттæг вазыгджын §20,фæлт.78
30. 1 Тире æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйады нысаниуæг бацамонын.
§20,къордтыл куыст текстыл.
31. 1 Æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйæдты пунктуаци фæлхатын. §§18-20, текстыл куыст.
32. К/К 1 Контролон диктант æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйæдтæй. Орфограм. Фæлхатын.
33. Вазыгджын хъуыд-дтæ бабæтгæ æмæ домгæ бастдзинæдтимæ.
4с. 1 Вазыгджын хъуыдыдыйæдтæ вазыгджын конструкциимæ. Вазыгджын хъуыдыйæдтæ алыхуызон бастдзинадимæ æвзарыныл куыст;
хъуыдыйæдтæн схемæтæ кæнын.
§21,фæлт.82
34. 1 Вазыгджын схемæтæ аразын. §21,Фæлт.83
35. 1 Вазыгджын схемæтæ аразын. §21,фæлт.84
36. 1 Растфыссынады æгъдæуттæ сбæрæг кæнын.
Индивидуалон хæстæ.
37. К/К 1 Контролон диктант вазыгджын хъуыдыдыйæдтæ вазыгджын конструкциимæ. 38. Стиль, стилистикæ. Ныхасы культурæ.
8с.
1 Стиль, стилистикæ æмæ практикон стилистикæйы æмбарынад.
39. 1 Æвзаджы стильтæ.
Публицистон стиль Зонын: Стильты сæйрагдæр хицæндзинæдтæ; литерæтурон æвзаджы домæнтæ чи халы, уыцы рæдыдтæ раст кæнын дзырдты, дзырдбæстыты, хъуыдыйæдты.
Арæхсын: Этикон ныхасæй пайда кæнын. Текстты стилистикон æвзæрст. Сæ стилистикон ахуырст алыхуызон кæмæн у,
ахæм тексттæ аразыныл куыст.
Автобиографи, курдиат, хъусынгæнинаг, уацхъуыд, суагъæ фыссынмæ арæхсын. §22фæлт.86.
41. 1 Аив литерæтурон стиль æмæ официалон хъуыддаджы стиль. §23фæлт.91
42. 1 Наукон стиль. §23 фæлт.93
43.
1 Дзургæ ныхасы стиль. §23, хицæн хæстæ.
44. 1 Сæ стилистикон ахуырст алыхуызон кæмæн у, ахæм тексттæ аразыныл
куыст. §23,къордтыл куыст.
45. 1 Сæйраг домæнтæ дзургæ æмæ фысгæ ныхасмæ. §23фæлт87.
46. 1 Текстты стилистикон æвзæрст. 47. Ныхасы культурæ. 1 Этикетон ныхасы æмбарынад, йæ æууæлтæ.
Ныхасы рæдыдтытыл куыст: изложениты, сочинениты ныхасы рæдыдты анализ.
Диалогон ныхасыл куыст, йæ хицæндзинæдтæ. Текстыл кусын
48. 1 Диалогон ныхас. §24,фæлт.97
49. 1 Диалогон ныхас аив литературæйы. 50. Н/Р/К 1 Æлвæст изложени. 51. 1 Æвзаджы жаргонтæ. Текст кæронмæ.
52. Æвзаджы тыххæй иумæйаг зонинæгтæ
5с. 1 Цы у æмæ цæмæн хъæуы æвзаг. Цæмæй конд у æвзаг. §25
53. 1 Æвзаг куыд равзæрд æмæ куыд рæзы. Наукон-популярон тексты бындурыл беседæтæ кæнын. Аив литературон текстты лексикон-фразеологион анализ. §26
54. 1 Æвзæгты хæстæгдзинад. Ирон æвзаджы бынат иннæ æвзæгты ’хсæн. §27
55. 1 Ирон æвзагæн лæггадгæнджытæ- ахуыргæндтæ, сæ иртасæн куыстытæ. 56. 1 Ирон литературон æвзаг æмæ диалекттæ. Рефераттæ æмæ докладтæфыссын,раныхæстæ цæттæ кæнын ирон æвзаджы истори, лексикæ, фразеологи, стилистикæйы тыххæй.
57. 1 Æвзаджы ахадындзинад æхсæнадон царды. 58. 1 Æвзаджы рæзты бастдзинад æхсæнады рæзтимæ §29
59. Н/Р/К Нывæцæн мадæлон æвзагыл «Мæлæн дын ма уæд,мадæлон æвзаг» Кæронмæ фæуын нывæцæн
60. Æрмæг фæлхат кæнынæн
10с.
1 Фонетикæ. Иумæйаг æмбарынад. Дамгъæуат.
Мырты классификаци. Уæнг. Цавд. Зонын: Мадæлон æвзагæн аргъ кæнын; æвзагзонынады сæйраг къæпхæнтæ; ирон æвзагзонынады зынгæдæр ахуыргæнндты æмæ сæ раныхæстæ æвзаджы тыххæй. Арæхсын: хи хъуыдытæ мадæлон æвзагыл фыссынмæ. Текстыл куыст.
61. 1 Хъæлæсонты дих æмæ растфыссынад. Фонетикæйы принциптæ фæлхат кæнын. Текстыл куыст.
62. 1 Дæргъвæтин æмхъæлæсонты растфыссынад . Текстыл куыст.
63. 1 Дзырды лексикон нысаниуæг. Бирæнысанон дзырдты хицæндзинад. Текстыл куыст.
64. 1 Иумæйаг æмбарынад ныхасы хæйтты тых-хæй. Сæ æмбарынад. Текстыл куыст.
65. 1 Ныхасы хæйтты растфыссынад. Текстыл куыст.
66. 1 Пунктограммæтæ æмæ
Орфограммæты фæлхат Текстыл куыст.
67. 1 Вазыгджын синтаксисон иуæг. Тексты иумæйаг æвзæрсты фæтк.
Текстыл куыст.
68. 1 Контролон диктант грамматикон хæстимæ. 69. 1 70. 1 График реализации рабочей программы по осетинскому языку в 9 классе
№ Наименование
разделов и тем Всего часов В том числе на: Примерное количество тестовы, словарных диктантов
уроки Контрольных
Дата Изложении Дата Сочинений Дата 1 Æрмœг фœлхат
5 4 Бацœуœн контролон диктант 2 Вазыгджын хъуыдыйад 3 3 3
3 Бабæтгæвазыгджын хъуыдыйад. 6 4 Контролн диктант б.вазыгджын хъуыдыйадæй. Таурæгъон текстмæ æрфысты элементтæ бахæссын. 4
4 Домгæвазыгджын
хъуыдыйад
17
16 Контролн диктант д.вазыгджын хъуыдыйадæй. 5
5 Æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйады. 18 17 Контролн диктант вазыгджын хъуыды- йадæй. 6
6 Æвзаджы тыххæй иумæйаг зонинæгтæ
5
4 Контролн диктант вазыгджын хъуыды- йадæй. 3
7 Ныхасы культурæ.
8
7 Æлвæст изложени. «Мæлæн дын ма уæд,мадæлон æвзаг» 2
8 Æрмæг фæлхат кæнынæн
6
5 Контролн диктант вазыгджын хъуыды- йады. 3
Итого: 70 59 6 2 1 26
Оценочные материалы к контрольным диктантам по осетинскому языку в 9 классе.
№ Темæ Сбæрæггæнинаг фарстатæ
1 Бацæуæн контролон диктант Хъæлæсонты æмæ æмхъæлæсонты растфыссынад: Хъæлæсон о дзырды райдайæны; хъæлæсон е дзырды райдайæны; дзырдты райдайæны хъæлæсон у; дзырды райдайæны з кæнæ с-; æмхъæлæсонтæ дæргъвæтинæй; дзырды кæрон дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ. Морфологион принципты растфыссынад: сæ кæрæтты л, р, м, н, й, у цы дзырдтæн вæййы, уыдоны, бирæон нымæц аразгæйæ; фæсæфтуантæ -аг, -ад, -он-ы разæй æмхъæлæсонтæ; барæн бæрцы фæсæфтуан -дæр миногонты æмæ фæрсдзырдтыразæфтуантæ а-, ра-, ба-, æрба- æфтыд; вазыгджын мивдисджытæй арæзт номдартæ, миногонтæ, миногмитæ æмæ фæрссагмитæ; разæфтуан фæ- æфтыд; разæфтуан æнæ- æфтыд; æппæрццæг номивджыты; мивдисджыты ивгъуыд афоны кæрæтты; мивдисджыты ивгъуыд афоны бындур -вд кæнæ –гъ; мивдисджыты ивгъуыд афоны бындурты фæсæфтуантæ -т кæнæ –ст; фæсæфтуан -д-йы фæрцы арæзт; вазыгджын мивдисджыты æххуысгæнæг мивдисæг уæвын мивдисджыты æнæцæсгомон формæты; разæфтуан ны- æфтыд
2 Контролн диктантб.в. хъ. Морфологион, фонетикон, бадзырдон принципыл растфыссынадтæ. Æрхæцæн нысæнттæ бабæтгæвазыгджын хъуыдыйæдты. Хицæнгæнæн æрхæцæн нысæнттæ бабæтгæвазыгджын хъуыдыйæдты.
3 Контролн диктантд.в. хъ. Морфологион, фонетикон, бадзырдон принципыл растфыссынадтæ. Æрхæцæн нысæнттæ домгæвазыгджын хъуыдыйæдты.
4 Контролн диктант в. хъ. Морфологион, фонетикон, бадзырдон принципыл растфыссынадтæ. Æрхæцæн нысæнттæ æнæбæттæг вазыгджын хъуыдыйæдты.
5 Контролн диктант в.хъ Морфологион, фонетикон, бадзырдон принципыл растфыссынадтæ. Æрхæцæн нысæнттæ вазыгджын хъуыдыйæдты вазыгджын конструкцийæ.
6 Контролн диктант в. хъ. Морфологион, фонетикон, бадзырдон принципыл растфыссынадтæ. Æрхæцæн нысæнттæ бабæтгæвазыгджын хъуыдыйæдты. Хицæнгæнæн æрхæцæн нысæнттæ бабæтгæвазыгджын хъуыдыйæдты.
7 Таурæгъон текстмæ æрфысты элементтæ бахæссын. Тексты структурæ; Текстæн пълан аразын; тексты аивгæнæн мадзæлттæ; ныхасы культурæ æмæ иумæйаг культурæ ; бæлвырд ныхасы ситуацийы хъæугæ æвзагон мадзæлттæй пайда кæныны мидис бæлвырд фæткмæ гæсгæ фыст; ныхасы грамматикон хæрзхъæддзинад; бæлвырд темæмæгæсгæ фыссын; хъуыдытæ кæрæдзиуыл раст бастæй ныффыссын; бæлвырд стильмæ гæсгæ ныхас саразын; дзырдтæй хъуыдыйы раст спайда кæнын; дзырбæстытæ æмæ хъуыдыйæдтæ грамматикон домæнтæм гæсгæ раст аразын; мидисы фæткæвæрд раст æвæрын
8 Æлвæст изложени. Тексты сæйраг хъуыды æвдисæг хæйтт;; бæлвырд темæмæ гæсгæ фыссын; текстæн пълан аразын;хъуыдытæ кæрæдзиуыл раст бастæй ныффыссын; бæлвырд стильмæ гæсгæ ныхас саразын; дзырдтæй хъуыдыйы растспайда кæнын; дзырбæстытæ æмæ хъуыдыйæдтæ грамматикон домæнтæм гæсгæ раст аразын; мидисы фæткæвæрд раст æвæрын
9 Нывæцæн «Мæлæн дын ма уæд,мадæлон æвзаг» Тексты структурæ; тексты аивгæнæн мадзæлттæ; ныхасы культурæ æмæ иумæйаг культурæ ; бæлвырд ныхасы ситуацийы хъæугæ æвзагон мадзæлттæй пайда кæныны мидис бæлвырд фæткмæ гæсгæ фыст; ныхасы грамматикон хæрзхъæддзинад; бæлвырд темæмæгæсгæ фыссын; хъуыдытæ кæрæдзиуыл раст бастæй ныффыссын; бæлвырд стильмæ гæсгæ ныхас саразын; дзырдтæй хъуыдыйы растспайда кæнын; дзырбæстытæ æмæ хъуыдыйæдтæ грамматикон домæнтæм гæсгæ раст аразын; мидисы фæткæвæрд раст æвæрын
Диктантты бœрœггœнœнты нормœтœ.
Диктант у скъоладзауты растфыссынады хœрзхъœддзинад бœрœг кœныны сœйраг формœтœй иу. Диктанттœ хуыздœр у œххœст текстœй пайда кœнын, кœцытœ хъуамœ дзуапп дœттой литературон œвзаджы нормтœм œмœ скъладзаутœн сœ кармœ гœсгœ уой œнцонœмбарœн.
Диктантты нормœтœ.
Дзырдуатон диктант Контролон
9 къл. 30 150
Фиппаинаг. Нымайœм куыд сœрмагонд, афтœ œххуысгœнœг ныхасы хœйттœ дœр.
Куыстыты нормœтœ.
кълас 9 10 11
диктанттœ 6 2 2
изложенитœ 3 2 2
нывœцœн къласы 1 1 1
Нывœцœн хœдзармœ 2 1 1
Рœдыдтытœ.
М мидисы < фœцыбыр œй кœн
Н ныхасы > рауœрœх хъуаг
I орфографион U уагъд дзырд
V пунктуацион Z абзац
Г грамматикон [ ] уœлдай у
Л лексикон бынœттœ ивын
С синтасисон Диктанттœ бœрœггœнгœйœ раст кœнœм, фœлœ рœдыдыл нœ нымайœм ахœм орфографион œмœ пунктуацион рœдыдтытœ:
дзырд иу рœнхъœй иннœмœ хœссын;
рœдыдтытœ ахœм орфограммœтыл, кœцытœ скъолайы программœйы не сты;
рœдыдтытœ, нырма цы орфограммœтœ нœ сахуыр кодтой, уыдоныл;
сбœрœг кœнœн кœмœн нœй, бœстон ахуыргонд чи не рцыд, ахœм дзырдты растфыссынады
авторы пунктуации фысгœйœ.
Раст кœнœм, фœлœ рœдыдыл нœ нымайœм, скъоладзау œнœрхъуыдыйœ цы рœдыдтытœ фœуагътœ, уыдон (описки) дœр.
Диктант бœрœггœнгœйœ кœсын хъœуы рœдыдтыты хуызмœ.
Скъоладзау фысгœйœ фœуадзы хуымœтœг рœдыдтытœ, кœцытœ бœлвырд не вдисынц йœ растфыссынады хœрзхъœддзинад. Дыууœ ахœм рœдыды нымайœм иуыл.
Хуымœтœг рœдыдтытœ сты:
раиртœстмœ гœсгœ фиппаинœгтыл нымад чи у;
стыр дамгъœ вазыгджын сœрмагонд нœмтты;
иннœ œвзœгтœй œрбайсгœ сœрмагонд нœмтты;
иу œрхœцœн нысаны бœсты œндœр œвœрд куы рцœуы;
œрхœцœн нысœнттœ куы фембœлынц œмœ дзы иу уагъд куы рцœуы, кœнœ та сœ бынœттœ ивд куы рцœуынц;
хъус дарын хъœуы œмхуызон, кœнœ цалдœр хатты цы рœдыдтытœ œмбœлынц, уыдонимœ.
Уыцы иу дзырды, кœнœ œмуидагон дзырдты уидаджы œмбœлгœ рœдыдтытœ нымайœм иу рœдыдыл.
Æмхуызоныл нымайœм рœдыдтытœ иу орфограммœйыл, кœд дзырдты растфыссынад ис ацы дзырды грамматикон хицœндзинады, уœд.
Кœд дзырды растфыссынад сбœлвырд кœнынœн агурœм œндœр дзырд, кœнœ йœ формœ, уœд уыдон œмхуызон рœдыдтытœ не сты.
Фиппаинаг: фыццаг œртœ œмхуызон рœдыды нымайœм иуыл, цыппœрœм œмœ а.д. – куыд хицœн рœдыдтытœ.
5 растгонд рœдыдœй фылдœр кœм уа, ахœм диктантœн йœ бœрœггœнœн ныллœгдœр кœнœм 1 балл.
3 œмœ фылдœр растгонд рœдыды кœм ис, ахœм куыстœн нœй сœвœрœн иттœг хорз бœрœггœнн «5».
Диктантœн œвœрœм иу бœрœггœнœн.
«5» - œвœрœм œнœрœдыд куыстœн. Гœнœн ис 1 хуымœтœг орфографион, кœнœ 1 хуымœтœг пунктуацион рœдыдœн
«4» - œвœрœм 2 орфографион œмœ 2 пунктуацион рœдыдœн; кœнœ 1 орфографион œмœ 3 пунктуацион рœдыдœн; кœнœ 4 пунктуацион рœдыдœн œнœ орфографион рœдыдтытœй;
«3» - œвœрœм- 4 орфографион œмœ 4 пунктуацион рœдыдœн; кœнœ 3 орфографион œмœ 5 пунктуацион рœдыдœн; кœнœ 7 пунктуацион рœдыдœн œнœ орфографион рœдыдтытœй;
«2» - œвœрœм 7орфографион œмœ 7 пунктуацион рœдыдœн; кœнœ 6 орфографион œмœ 8 пунктуацион рœдыдœн.
Уымœй фылдœр рœдыдтытœн œвœрœм «1»
Контролон куысты ма уœлœмхасœн хœслœвœрд ( фонетикон, лексикон, орфографион, грамматикон ) куы уа, уœд œвœрœм 2 бœрœггœнœны – апы куыстœн дœр хицœнœй.
Уœлœмхасœн хœслœвœрдœн бœрœггœнœн œвœрœм афтœ:
«5» - œппœт хœслœвœрдтœ дœр сты раст конд;
«4» - ¾ (фылдœр хай) œххœст сты;
«3» - œрдœг œххœстгонд куыстœн;
«2» - œрдœгœй къаддœр œххœстгонд куыстœн;
«1» - œппындœр нœ сœххœст кодта, уœд.
Дзырдуатон диктантœн œвœрœм бœрœггœнœн афтœ:
«5» - œвœрœм œнœрœдыд куыстœн
«4» - 1-2 рœдыдœн;
«3» -3-4 рœдыдœн;
«2» - 7 рœдыдœн;
«1» - уымœй фылдœр