Муниципальное общеобразовательное бюджетное учреждение средняя общеобразовательная школа с. Лагерево муниципального района Салаватский район Республики Башкортостан
Рассмотрено Согласовано:
на заседании ШМО зам.директора по УВР
гуманитарных предметов _________ /Гайнанова Т.Ф./
«_____»_________2016г.
протокол №1 от 2016г. Утверждаю:
Директор школы
__________/ Ситдиков Р. Д/
Приказ №
« » августа2016г.
РАБОЧАЯ ПРОГРАММА УЧЕБНОГО ПРЕДМЕТА
Башкирский язык
6 класс
на 2016-2017 учебный год
Уровень: базовый
Учитель: Садыкова Гульнур Закировна
Рабочая программа составлена на основе примерной государственной программы по башкирскому языку для общеобразовательных школ
«Башҡорт теленән программалар» (V-XI кластар өсөн) нигеҙендә төҙөлдө. Төҙөүселәре ТВ.Ш.Псәнчин, Ю.В.Псәнчин. – Ижевск: КнигоГрад, 2008.
Программа: «Башҡорт теленән программалар» (V-XI кластар өсөн) нигеҙендә төҙөлдө. Төҙөүселәре ТВ.Ш.Псәнчин, Ю.В.Псәнчин. – Ижевск: КнигоГрад, 2008.
Дәреслек: Псәнчин В.Ш. Әсә теле: Урта мәктәптең 6 –сы класы өсөн дәреслек.– Өфө: Китап, 2009.
Дөйөм сәғәт һаны: 105
Аҙналыҡ сәғәт һаны: 3
Нормативная база преподавания предмета
Рабочая программа составлена на основе следующих нормативно-правовых документов:
Конституции РФ, ст. 43;
Конвенции о правах ребенка;
Федерального закона от 29 декабря 2012 г. № 273-ФЗ "Об образовании в Российской Федерации";
Приказа № 1089 от 5 марта 2004 "Об утверждении федерального компонента государственных образовательных стандартов начального общего, основного общего и среднего (полного) общего образования" (в соответствии с изменениями);
Приказа от 9 марта 2004 г. N 1312 Об утверждении федерального базисного учебного плана и примерных учебных планов для образовательных учреждений Российской Федерации, реализующих программы общего образования;
Постановления Главного государственного санитарного врача РФ от 29 декабря 2010 № 189 «Об утверждении СанПиН 2.4.2.2821-10 «Санитарно-эпидемиологические требования к условиям и организации обучения в общеобразовательных учреждениях»;
Закона Республики Башкортостан «Об образовании в Республике Башкортостан» от 1 июля 2013 г. № 696-з;
Концепции развития национального образования в Республике Башкортостан от 31 декабря 2009 г. № УП-730;
Регионального базисного учебного плана и примерных учебных планов для образовательных организаций Республики Башкортостан, реализующих основные общеобразовательные - образовательные программы основного общего и среднего общего образования (Приказ министерства образования РБ №824 от 6 мая 2014);
«Башҡорт теленән программалар» (V-XI кластар өсөн) нигеҙендә төҙөлдө. Төҙөүселәре ТВ.Ш.Псәнчин, Ю.В.Псәнчин. – Ижевск: КнигоГрад, 2008.
11. Дәреслек: Псәнчин В.Ш. Әсә теле: Урта мәктәптең 6 –сы класы өсөн дәреслек.– Өфө: Китап, 2009.
Өлгө программалар дөйөм белем биреү буйынса Федераль дәүләт стандарттарының икенсе быуын талаптары нигеҙендә төҙөлдө.М.Б. Юлмөхәмәтов Өфө: Китап, 2011. 80 бит.
Учебного плана МОБУ СОШ с.Лагерево (Приказ № от « » августа 2016 г).
Положения о рабочей программе МОБУ СОШ с.Лагерево (Приказ № « » августа 2016 г
Эш программаһына аңлатма.
Лағыр урта дөйөм белем биреү мәктәбе өсөн башҡорт теленән эш программаһы икенсе быуын Федераль дәүләт стандарттарында ҡуйылған талаптар һәм һөҙөмтәләр нигеҙендә төҙөлдө. Унда үҫеш программаһының положениеһы һәм төп идеялары, төп белем биреү өсөн универсаль уҡыу иҫәпкә алынды, шулай уҡ етенсе кластың өлгө программалары менән күсәгилешлелек һаҡланылды.
Башҡорт әҙәби теле – башҡорт милли мәҙәниәтенең нигеҙе, шуға күрә мәктәптәрҙә уны ѳйрәнеүгә тѳп урын бирелә. VIII синыфтың программаһы әсә теленән булған барлыҡ эштәр-ҙең йѳкмәткеһен һәм йүнәлештәрен үҙ эсенә ала. Ул йүнәлештәрҙең иң мѳһиме – туған тел дәрестәрендә белем менән бер рәттән тәрбиә биреүҙе тығыҙ бәйләнештә алып барыу.
Программала уҡыусыларҙың туған телгә, һүҙгә булған ҡыҙыҡһыныуын һәр саҡ үҫтерә барыу, туған телдең байлығын, тѳрлѳ һүрәтләү сараларын күрһәтеү, һүҙ һәм уның формалар тѳрлѳлѳгѳн телмәрҙә ҡулланыуҙа ынтылыш тәрбиәләү, уҡыусыларға туған телдә аңлы белем алырлыҡ итеп уҡытыу бурысы ҡуйыла.
Был эш программаһында түбәндәге федераль һәм республика закондары талаптары тормошҡа ашырыла:
«Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында» Законы;
Рәсәй Федерацияһының «Мәғариф тураһында» Законы;
«Башҡортостан Республикаһы халыҡтары телдәре тураһында» Законы;
Башҡортостан Республикаһының «Мәғариф тураһында» Законы;
Башҡортостан Республикаһында Милли мәғарифты үҫтереү концепцияһы.
Төп белем биреү маҡсаттарын тормошҡа ашырыуҙа Башҡорт теле предметының роле
Башҡорт теле - башҡорт халҡының туған теле һәм Башҡортостан Республикаһының дәүләт теле булып һанала.
Бѳгѳнгѳ ижтимағи шарттарҙа мәктәп алдына икенсе быуын стандарттарына ярашлы 6 класс ѳсѳн әсә телен уҡытыуға ҡуйылған юғары талаптарҙан сығып, башҡорт телен ѳйрәнеү буйынса етди бурыстар йѳкмәтелә:
- Уҡыусыларҙың фекерләүен, танып – белеү һәләтлелеген үҫтереү;
- Әсә теленең һүҙ байлығына һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү;
- Балаларҙың орфографик һәм пунктацион күнекмәләрен нығытыу;
- Башҡорт теленең байлығын, тасуирлау мѳмкинлектәрен асыу аша уҡыусыларҙа туған телде ѳйрәнеүгә әүҙем ҡыҙыҡһыныу, туған телгә, туған халыҡҡа, Ватанға тоғролоҡ һәм һѳйѳү, ғәҙеллек, донъяға киң ҡараш, кешеләр араһында татыулыҡ, ата-әсәгә, туған халыҡтың быуаттар буйына тупланған тормош ҡағиҙәләренә, әхлаҡ нормаларына хѳрмәт тәрбиәләү.
Әсә теле дәрестәренә эш программаһы 6 кластың эш программаһында күрһәтелгән бөтә төп эшмәкәрлек төрҙәрен үҫтереүҙе күҙ уңында тота.
Уҡытыу процесын ойоштороу формаһы: дәрес, тәбиғәткә, музейға экскурсия.
Ҡулланылған уҡытыу технологиялары: “Үҫтереүсе” уҡытыу методикаһы, һаулыҡ һаҡлау технологияһы, проект методы.
Белем кимәлен тикшереүҙең төрө: яҙма ( диктант, изложение, инша, тест, һорауҙарға яуаптар), телдән тикшереү.
Белем кимәлен тикшереү формалары: фронталь, парлы, төркөм менән, индивидуаль.
Туған телдең метапредмет белем биреү функцияһы мәктәптә белем алыу процесында бала шәхесен формалаштырыуҙа Башҡорт теле предметының универсаль, дөйөмләштереү характерын билдәләй.
Программала ҡуйылған маҡсат һәм бурыстар:
- уҡыусыларға башҡорт теленең фонетикаһынан, лексикаһынан, һүҙьяһалыш менән грамматикаһынан, стилистикаһы менән пунктуацияһынан, шулай уҡ телдең ижтимағи тормоштағы функцияһы, телдең үҫеше хаҡында программала билдәләнгән күләмдә ныҡлы белем биреү;
- уҡыусыларҙың фекерләүен, танып-белеү һәләтлелеген үҫтереү;
- уҡыусыларҙа әсә теленең һүҙ байлығына һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү;
- уҡыусыларҙы, телдең орфоэпик, интонацион нормаларын күҙәтеп, дөрөҫ, асыҡ һәм тасуири уҡыу күнекмәләре менән ҡоралландырыу;
- балаларҙың орфографик һәм пунктуацион күнекмәләрен үҫтереү;
- башҡорт теленең байлығын, тасуирлау мөмкинлектәрен асыу аша уҡыусыларҙа туған телде өйрәнеүгә әүҙем ҡыҙыҡһыныу, туған телгә, туған халыҡҡа, Ватанға тоғролоҡ һәм һөйөү, ғәҙеллек, донъяға киң ҡараш, кешеләр араһында татыулыҡ, ата-әсәгә, туған халыҡтың быуаттар буйына тупланған тормош ҡағиҙәләренә, әхлаҡ нормаларына хөрмәт тәрбиәләү.
Уҡыу предметына дѳйѳм характеристика.
Төп дөйөм белем биреү мәктәптәрендә башҡорт теле курсының йөкмәткеһе белем биреү процесында метапредмет һәм предмет маҡсаттарына өлгәшеүгә йүнәлдерелгән. Был үҙ йәһәтендә коммуникатив, тел, лингвистик һәм мәҙәни компетенцияны форма-лаштырыуҙы һәм үҫтереүҙе күҙ уңында тота.
Коммуникатив компетенция телмәр эшмәкәрлегенең төрҙәре, аралашыуҙы, һөйләү һәм яҙма телмәр төрҙәрен үҙләштереүҙе иҫәптә тота, тел материалын һәм күнекмәләрҙе кәрәкле ситуацияларҙа ҡуллана алыуҙы талап итә. Коммуникатив компетенция аралашыуҙың маҡсатын билдәләй, телмәр ситуацияһын баһалай белеүҙе һәм үҙ телмәреңде аңлы рәүештә үҙгәртеүгә әҙер булыуҙы күҙ уңында тота.
Тел һәм лингвистик компетенция йәмғиәт күренеше булараҡ, тел тураһында тейешле белемде үҙләштереү нигеҙендә уның төҙөлөшөн, үҫешен, хәрәкәттә булыуын форма-лаштырыуҙы аңлата; башҡорт әҙәби теленең төп нормаларын үҙләштереү; һүҙлек запасын һәм уҡыусы телмәренең грамматикаһын байытыу; төрлө төрҙәге лингвистик һүҙлектәр менән ҡуллана белеү.
Мәҙәни компетенция туған телдең мәҙәниәтен сағылдырыусы форма булараҡ аңлауҙы күҙ уңында тота, тел һәм халыҡ тарихының бәйләнештә булыуын, башҡорт теленең милли-мәҙәни үҙенсәлеген, башҡорт телмәр этикет нормаларын үҙләштереүҙе, милли-мәҙәни компонентлы һүҙҙәр мәғәнәһен аңлатыуҙы белдерә.
Коммуникатив универсаль укыу эшмәкәрлеге -телмәр әшмәкәрлегенең бөтә төрҙәре менән эш итеү, тиңдәштәре һәм оло кешеләр менән аралашыуҙы ҡороу; телдән һәм яҙма телмәрҙе адекват ҡабул итеү, ҡуйылған проблема буйынса үз ҡарашыңды теүәл, дөрөҫ, логик яҡтан төҙөк һәм тасуири әйтеп биреү, аралашыу процесында яҙма һәм һөйләү телмәре нормаларын һәм башҡорт телмәр этикетын һаҡлау;
Танып белеү универсаль уҡыу эшмәкәрлеге -проблеманы аныҡлау, дөрөҫ аргументлай белеү, логик яҡтан төҙөк фекер йөрөтөү, иҫбатлай белеү, раҫлаусы йә кире ҡағыусы тезис килтереү, библиографик эҙләнеүҙе тормошҡа ашырыу, төрлө сығанаҡтарҙан кәрәкле мәғлүмәт алыу, уҡыу маҡсатын асыҡлау, аралашыу маҡсатынан сығып уҡыу төрөн һайлау, мәғлүмәти-компьютер сараларын ҡулланыу;
Регулятив универсаль укыу эшмәкәрлеге - эшмәкәрлек маҡсатын ҡуя һәм аныҡ итеп әйтә белеү, эшмәкәрлекте эҙмә-эҙлекле планлаштыра һәм кәрәк саҡта үҙгәртә белеү; үҙ контроль, үҙ баһалау, үҙ коррекциялау һ. б. тормошҡа ашырыу.
Эш программаһын үҙләштереүҙең метапредмет һөҙөмтәләре:
1) телмәр эшмәкәрлегенең төрҙәрен үҙләштереү: аудирование һәм укыу:
• телдән һәм яҙма бирелгән мәғлүмәтте (коммуникатив йүнәлеш, текст темаһы, төп фекер; төп һәм өҫтәмә мәғлүмәт) адекват ҡабул итеү;
• төрлөсә уҡыу күнекмәләрен булдырыу (эҙләнеү, ҡарап сығыу, танышыу, өйрәнеү); төрлө стилдәге, жанрҙағы текстарҙы үҙләштереү;
• төрлө стилдәге һәм жанрҙағы тексты ишетеп, адекват ҡабул итеү; аудирование менән эш итеү (һайлап алыу, танышыу);
• төрлө сығанаҡтарҙан мәғлүмәтте һайлап алыу һәләтлелеге (матбуғат саралары, укыу өсөн тәғәйенләнгән компакт-дискылар, Интернет ресурстары); төрлө типтағы һүҙлек-тәр менән иркен ҡулланыу;
• уҡыу йә аудирование һөҙөмтәһендә алынған мәғлүмәтте үҙ аллы эҙләй алыу күнекмәләренә эйә булыу; мәғлүмәтте, еткерә белеү;
• стилистик үҙенсәлектәрҙе иҫәпкә алып, йөкмәткенән һәм ҡулланылған тел сараларынан сығып, фекерҙе сағыштыра алыу;
һөйләү һәм яҙыу:
• өлгәшелгән һөҙөмтәләрҙе баһалау, уларҙы телдән һәм яҙма формала аныҡ итеп әйтеү;
• тыңланған йә уҡылған тексты тәҡдим ителгән кимәлдә алыу;
• төрлө телмәр стилендә һәм төрлө жанрҙарҙа аралашыу ситуацияһына ҡарап телдән һәм яҙма текст төҙөй алыу;
• телдән һәм язма формала үҙ фекереңде иркен еткерә белеү, тексты логик яҡтан эҙмә-эҙлекле төҙөү талаптарын һаҡлау;
• төрлө төрҙәге монологты (хикәйәләү, һүрәтләү, фекер йөрөтөү) һәм диалогты (эти-кетты үҙ эсенә алған диалог-һорашыу, диалог-аралашыуға өндәү, диалог-фекер алышыу
• телмәрҙәге аралашыуҙың орфоэпик, лексик, грамматик, әҙәби телдең стилистик нормаларын һәм яҙма телдә төп орфографик һәм пунктуацион ҡағиҙәләрҙе һаҡлау;
• телмәр этикет нормаларын һаҡлап, аралаша алыу, телмәр аралашыу процесында ым-ишара, мимиканы урынлы ҡулланыу;
• уҡыу процесында һәм көндәлек аралашыуҙа үҙ телмәреңде контролдә тота алыу; йөкмәткенән, һүҙҙәрҙе урынлы ҡулланыуҙан сығып, үҙ телмәреңде баһалай белеү; грамматик һәм телмәр хаталарын таба, уларҙы төҙәтә алыу; үҙ тексыңды мөхәррирләү һөм камиллаштыра белеү;
2) алынған белем һәм күнекмәләрҙе көндәлек тормошта ҡуллана белеү; туған телде башҡа төрлө фәндәрҙән белем алыу сығанағы булараҡ файҙаланыу; тел күренештәрен анализлау б-са алған белем һәм күнекм-ҙе предмет-ара(сит тел, әҙәбиәт һ.б. дәрестәрҙә) ҡулланыу;
3) Шиғырҙарҙы һәм текст ѳлѳштәрен яттан яҙыу; текст буйынса һорауҙарға яуап яҙыу; ҙур күләмле изложение, иншалар яҙыу; дәреслектәрҙәге әҙәби текстарға пландар төҙөү; һорауҙарға яҙма яуаптар һәм иншалар; тел һәм әҙәби материалдар буйынса аналитик һәм дөйөмләштереү тибындағы схемалар, проекттар һ.б. төҙөү.
Башҡорт теленең базислы белем биреү планында урыны
Башҡортостан Республикаһының башҡорт телендә уҡытылған дөйөм белем биреүсе мәктәптәр өсөн йыллыҡ өлгө уҡыу планы башҡорт телен 420 сәғәт күләмендә уҡытыуҙы күҙ уңында тота: 5-се класс - 105, 6-сы класс - 105,7-се класс - 70, 8-се класс — 70, 9-сы класс — 68 сәғәт.
Программаның йөкмәткеһе 3 йүнәлештә төҙөлгән
- телмәр эшмәкәрлеген формалаштырыу;
- тел менән әҙәби материалдары бергә ҡушып өйрәнелә (интеграция).
- лингвистик һәм әҙәби күренештәр, уҡыу материалы нигеҙендә, практик ҡулланыу маҡсатынан сығып өйрәнелә (коммуникатив йүнәлеш).
Уҡыусыларҙың предметты үҙләштереү кимәленә талаптар:
-башҡорт теленең матурлығын, тасуирилығын һәм яғымлылығын тоя белеү һәм уның менән ғорурланыу, башҡорт теле менән ҡыҙыҡһыныу;
-белем алыуҙың кәрәклеген, киләсәк өсөн мөһимлеген аңлау;
- башҡа халыҡтар тарихына, мәҙәниәтенә ихтирамлы булыу;
-дәрестең темаһын һәм маҡсатын үҙ аллы билдәләү;
- уҡытыусы, коллектив менән бергә ҡуйылған проблеманы хәл итеү юлдарын табыу;
-үҙ-үҙеңде дөрөҫ баһаларға өйрәнеү;
-уҡытыусының телмәрен, уҡыусыларҙың һөйләгәнен, башҡортса аудио һәм видеояҙмаларҙы тыңлау һәм аңлау;
-шиғырҙы һәм сәсмә әҫәрҙәрҙән өҙөктө тасуири уҡыу, аңлау һәм һөйләй белеү;
- уҡылған әҫәрҙәр тураһында үҙ фекереңде әйтә белеү һәм иҫбатлау;
-төрлө темаға ( мәктәп, ғаилә, дуҫтар, ял ваҡыты, уйындар, йыл миҙгелдәре, уҡылған китап) диалог һәм монолог төҙөй белеү;
-хәбәр, һорау, өндәү, бойороҡ һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡырға өйрәнеү, һөйләмдәр аҙағында тейешле тыныш билдәләре ҡуя белеү;
-һүҙбәйләнештәрҙе, һөйләмдәрҙе дөрөҫ төҙөй белеү, уларҙың эсендә һүҙҙәрҙең, һөйләмдәр менән һөйләмдәр араһындағы бәйләнеште дөрөҫ билдәләү;
-ябай һәм ҡушма һөйләмдәргә синтаксик һәм пунктуацион анализ яһау;
-телмәрҙә тиң киҫәктәрҙе дөрөҫ ҡуллана белеү, теркәүесле һәм теркәүесһеҙ теҙмә ҡушма һөйләмдәрҙе, өндәш һүҙле һөйләмдәрҙе телмәрҙә ҡулланыу;
- өндәрҙең һуҙынҡыларға һәм тартынҡыларға, яңғырау һәм һаңғырау тартынҡыларға бүленеү сәбәптәрен аңлата белеү; һуҙынҡы һәм тартынҡы өндәрҙе дөрөҫ әйтеүгә өлгәшеү;
-төп башҡорт һәм рус телдәренән ингән һүҙҙәрҙең баҫымдарын сағыштырыу күнекмәһенә эйә булыу;
-телдең лексик системаһының байлығын аңлау;
-һүҙҙең лексик мәғәнәләрен билдәләү күнекмәһенә эйә булыу;
- тура һәм күсмә мәғәнәләге һүҙҙәрҙе таный белеү;
-күп мәғәнәле һүҙҙәрҙең мәғәнәләрен таныу һәм уларҙы телмәрҙә файҙаланыу;
-текстан синоним, антоним, омонимдарҙы таба белеү һәм телмәрҙә ҡулланыу;
- аңлатмалы, ике телле, синоним, антоним, омоним һүҙлектәр менән файҙалана белеү;
-һүҙҙәрҙең тамырын, яһаусы, үҙгәртеүсе ялғауҙарҙы билдәләй алыу;
-һүҙьяһалыш юлдарын күрһәтә белеү һәм яһалышы яғынан анализ яһау;
-исемдәрҙең яһалыу юлдарын билдәләй белеү, исемдәргә морфологик анализ яһау;
-затлы ҡылымдарҙың мәғәнәләрен, морфологик билдәләрен, синтаксик ролен билдәләй алыу; үҙ аллы һәм ярҙамсы ҡылымдарҙы айыра белеү; төрлө ысул һәм саралар менән ҡылым яһау;бойороҡ һөйкәлеше ҡылымдарының мәғәнәләрен билдәләү; үтенесте, инәлеүҙе, ҡаты бойороуҙы, саҡырыуҙы, өндәшеүҙе телмәрҙә ҡуллана белеү; теләк һөйкәлеше ҡылымдарының төрлө мәғәнә биҙәген сағылдырған формаларын телмәрҙә ҡулланыу. Ҡылымға морфологик анализ яһай белеү;
- күмәкләп төҙөлгән план һәм йыйылған материал буйынса хикәйәләүгә ҡоролған инша яҙыу.
Программа материалының үҙләштереү кимәле уҡыусыларҙың дәрестәрҙә телдән биргән яуаптарына һәм яҙма эштәренә ҡарап баһалана. Бының өсөн әсә теленән 6 класта түбәндәге күләмдә контроль эштәр, яҙма эштәр үткәреү ҡаралған:
Яҙма эштәрҙең төрҙәре: Һорауҙарға яуаптар, диктант, изложение, инша.
Эш т5р29ре С919т 8аны
Диктант
6
Контроль эш /7телг9н темалар буйынса/ 5
Изложение
3
Инша
6
Картина буйынса эш
3
V-IX класс у3ыусыларыны4 баш3орт теле буйынса белемд9рен,беле729рен /умение/ 89м к7некм9л9рен ба8алау нормалары
I.Телд2н бирг2н яуаптар6ы билд2л21 нормалары !телг2нд2р6е 7абатлау, у7ыусылар6ан яуап алыу,улар6ы8 баш7орт теле буйцынса белемд2рен ,беле162рен 32м к1некм2л2рен тикшере1,и92пк2 алыу,шуны8 мен2н берг2,ал4ан белемд2рг2 таянып, тел бер2мект2рен2,к1ренешт2рен2 а8латма бирерг2 0йр2те1 алымдарыны8 бере3е и92пл2н2.
У7ыусыны8 яуабын ба3ала4анда,т1б2нд2ге критерий6ар мен2н эш ителерг2 тейеш:
Яуапты8 тулы 32м д0р09 булыуы;
1телг2нде а8лы 16л2штере1,а8лау ким2ле;
Яуапты8 телм2р т060л0ш0,262би тел нормаларына ярашлы булыуы.
У7ыусыны8 телд2н бирг2н яуабы 1телг2н материалды8 у7ытыусы т27дим итк2н 0л0ш0н2 логик э6м2-э6лекле а8латманы эсен2 ал4ан б2йл2нешле телм2р булыр4а,яуап бире1се баланы8 0йр2нелг2н 7а4и62л2рг2,билд2л2м2л2рг2 таянып эш ит2 беле1ен к1р32терг2 тейеш. «г2р у7ыусы:
т27дим ителг2н теманы тулы а8лат3а,тел т0ш0нс2л2рен2 д0р09 билд2л2м2 бир32;
1телг2н материалды тулы а8лауын,белемд2рен практик 7уллана беле1ен к1р32т32;
Материалды э6м2-э6лекле 32м 262би тел нормаларына ярашлы а8лат3а, уны8 яуабы «5» билд23е мен2н ба3алана.
«г2р у7ыусы «5» билд23ен 7уйыу талаптарына ярашлы яуап бир32,л2кин 3ир2к я3ала тор4ан хаталар еб2реп т2 у7ытыусы и9к2рте1ен2н 3у8 улар6ы т062теп бар3а,теленд2,телм2р т060л0ш0нд2 3ир2к-3ая7 я8ылышлы7тар кит32,уны8 яуабы «4» билд23е мен2н ба3алана.
«г2р у7ыусы т27дим ителг2н тема4а 7ара4ан т0п т0ш0нс2л2р6е а8лауын 32м беле1ен к1р32т32,л2кин
Материалды тулы а8лата алма3а,т0ш0нс2л2р6е8 32м 7а4и62л2р6е8 билд2л2м23енд2 хаталар еб2р32;
2йтк2н фекер62рен тулы 32м и9батлау6ы ниге6л2й белм232,16 ми9алдарын килтер2 алма3а;
Яуабында э6м2-э6лелек 3а7ланма3а,телм2р т060л0ш0нд2 хаталар бул3а,уны8 яуабы «3» билд23е мен2н ба3алана.
«г2р у7ыусы 3орал4ан материалды8 к1бер2к 0л0ш0н белм21ен,билд2л2м2л2р6е 32м 7а4и62л2р6е 2йтк2нд2 улар6ы8 т0п фекерен бо6оу4а килтер2 тор4ан хаталар еб2р32, материалды икел2не162р мен2н система3ы6 а8лат3а, уны8 яуабы «2» билд23е мен2н ба3алана
II. Диктанттар6ы ба3алау
Уҡытыусы башта тексты уҡып сыға. Өйрәнелмәгән орфограммалы һүҙҙәр алдан уҡ таҡтала яҙылған булырға тейеш. Уҡытыусы синыфтың әҙерлегенә ҡарап, әйтеп яҙҙырыу темпын үҙе билдәләй.
Тексты орфоэпия, әҙәби тел нормаларына ярашлы уҡыу талап ителә. Уҡытыусыға ярҙам итеү маҡсатында йыйынтыҡ авторҙары текстар аҙағында грамматик эш төрҙәре тәҡдим иттеләр.
Диктант яҙылып бөткәс, уҡыусыларға тексты уҡып һәм тикшереп сығыу рөхсәт ителә. Ләкин диктантты баштан уҡ уйлап, аңлап, иғтибарлы яҙырға өйрәтергә һәм һуңғы тикшертеү менән мауыҡмаҫҡа кәрәк. Уҡытыусы тексты икенсе тапҡыр тулы килеш уҡып сыҡҡас та, грамматик эш тәҡдим ителергә тейеш.
Контроль диктантты тикшергәндә, түбәндәге хаталар төҙәтелә, ләкин баһалағанда иҫәпкә алынмай:
1) мәктәп программаһына индерелмәгән ҡағиҙәгә яҙылыштар;
2) әле үтелмәгән ҡағиҙәгә яһалған хаталар;
3) автор ҡуйған ҡатмарлы пунктуацияға хаталар;
4) механик рәүештө бер хәреф урынына икенсеһен яҙыу (мәҫәлән: ата урынына аша).
Диктантҡа билдә ҡуйғанда шулай уҡ хаталарҙың характерына иғтибар итергә кәрәк. Хаталарҙы иҫәпләгәндә тупаҫ булмағандары, йәғни грамоталылыҡты билдәләү өсөн әһәмиәте юҡтары, айырым билдәләнә. Бындай хаталарҙың икеһе берәүгә иҫәпләнә.
Түбәндәге хаталар тупаҫ булмаған хаталарға инә:
1) ҡағиҙәләрҙең иҫкәрмәләренә ҡараған хаталар;
2) бәйләү юлы менән яһалған ҡушма яңғыҙлыҡ атамаларҙа ҙур хәрефтең яҙылышына хаталар;
3) бер тыныш билдәһе урынына икенсеһен ҡуйыу;
4) үҙләштерелгән һүҙҙәрҙең ялғауҙары яҙылышына хаталар.
Диктант бер генә билдә менән баһалана.
«5» билдәһе — тупаҫ булмаған 1 орфографик, 2 пунктуацион хата булған эшкә,
«4» билдәһе 4 орфографик, 3 пунктуацион йә 1 орфографик, 6 пунктуациоң, йә орфографик хатаһыҙ, 7 пунктуацион хатаһы булған диктантҡа ҡуйыла. Әгәр хаталар араһында бер типтағылар булһа, 5 орфографик хаталы эшкә лә «4» билдәһе ҡуйырға мөмкин.
«3» билдәһе 6 орфографик, 6 пунктуацион йә 3 орфографик, 9 пунктуацион, йә 12 пунктуацион хаталы эшкә ҡуйыла. Әгәр эштә өс бер типтағы хата ебәрелһә, 8 орфографик, 8 пунктуацион хаталы эшкә лә «3» билдәһе ҡуйырға мөмкин.
«2» билдәһе 9 орфографик, 9 пунктуацион йә 8 орфографик, 10 пунктуацион хатаһы булған диктантҡа ҡуйыла. Хаталар һаны 15 орфографик хатанан да артып китһә, «1» билдәһе ҡуйыу уҡытыусы ҡарамағында.
Әгәр контроль диктанттан һуң өҫтәмә грамматик, орфографик, лексик эштәр тәҡдим ителһә, уларҙың һәр береһе айырым баһалана.
Грамматик биремдәрҙе баһалағанда түбәндәгеләрҙе иҫәпкә алыу тәҡдим ителә:
«5» билдәһе бөтә эште лә теүәл йә бер хата булғанда,
«4» билдәһе эштең яртыһынан күберәге дөрөҫ эшләнгәндә,
«3» билдәһе яртыһынан әҙерәге дөрөҫ әшләнгәндә,
«2» билдәһе бер эш тә дөрөҫ эшләнмәгәндә ҡуйыла.
III. Иншалар6ы 32м изложениелар6ы ба3алау
Ба3алар6ы8 т0п критерий6ары
Й0км2тке 32м телм2р т060л0ш0 Грамоталылы7 Ба3алау
1.Я6ма эште8 й0км2тке3е тулы3ынса тема4а тура кил32,
2. Фактик хата булма3а,
3.Й0км2тке э6м2-э6лекле бирел32 (план буйынса й2ки план3ы6),
4. Эш лексик я7тан бай булыуы мен2 айырылп тор3а,
5.Эш тема4а 32м т0п фекер6е а8латыу ма7сатына ярашлы стилд2 я6ыл3а,телм2ре тасуири бул3а,
И9к2рм2. Бер ген2 телм2р хата3ы 32м бер ген2 й0км2тке хата3ы бул4ан я6ма эшк2 «5» билд23е 7уйыр4а м0мкин. Я6ма эшт2 1 орфографик,й2ки 1 пунктуацион,й2ки 1 грамматик хата (тим2к,б0т23е 1 ген2 хата) бул3а, «5» билд23е 7уйыла
Эште8 й0км2тке3е,ниге662,тема4а тура кил32 (теманан ситк2 ките1 бик а6 бул3а),
Й0км2тке, ниге662,д0р09 бирел32,2мм2 эшт2 бик а6 бул3а ла,фактик хаталар осра3а,
Т0п фекер6е а8латыу э6м2-э6леклегенд2 тупа9 булма4ан етеш3е6лект2р ген2 бул3а,
Я6ма эш,ниге662,синоним 31662рг2 32м синонимик грамматик формалар4а бай бул3а,
Эш бер т0рл0 стилд2 я6ылыуы 32м тасуири булыу мен2н айырылып тор3а,
И9к2рм2. Я6ма эште8 телм2р хаталары 0ст2н д2,й0км2тке3енд2ге хаталар икен2н д2 артма3а,у4а «4» билд23е 7уйыр4а м0мкин.
Я6ма эшт2 2 орфографик 32м 2 пунктуацион хата, й2ки 1 орфографик 32м 3 пунктуацион хата бул3а,й2ки бер орфографик хата3ы ла булмайынса, пунктуацион хаталары 4-т2н,32м грамматик хаталары 2-н2н артма3а, «4» билд23е 7уйыла
Я6ма эшт2 теманы ситк2 ките1г2 7ара4ан етди хаталар бул3а,
Т0п фекер д0р09 а8латыл3а,2мм2 эшт2 фактик хаталар еб2релг2н бул3а,
Айырым 0л0шт2ренд2 т0п фекер6е а8латыу э6м2-э6леклеге бо6ол3а,
Я6ма эш бер т0рл0р2к типта4ы синтаксик конструкциялар6ан тор3а,316леге ярлы,31662р6е 7улланыу6а хаталар бул3а,
Эш тема 32м уны а8латыу (асыу)талап итк2н бер т0рл0 стилд2 я6ылма3а,
И9к2рм2. Я6ма эшт2ге телм2р хаталары 5-т2н ,й0км2ткелеге хаталар 4-т2н артма4ан х2лд2 л2,эшк2 «3» билд23е 7уйыр4а м0мкин. Я6ма эшт2 4 орфографик 32м 4 пунктуацион хата,й2ки 3 орфографик 32м 5 пунктуацион хата, й2ки 7 пунктуацион хата 32м орфографик хата3ы6 бул3а,шулар 09т0н2 4 грамматик хата еб2рел32, «3» билд23е 7уйыла
Я6ма эш тема4а тура килм232,
Фактик хаталар к1п бул3а,
Эште8 б0т2 0л0шт2ренд2 фекер а8латыу э6м2-э6леклеге бо6ол3а,текст 0л0шт2ре ара3ында б2йл2неш булма3а,плпн4а яраш3ы6 бул3а,
№16леге 4262тт2н тыш ярлы бул3а,эш 16-ара б2йл2неше булма4ан бер т0рл0 конструкциялы 7ы97а 30йл2мд2р62н тор3а,31662р 7улланышында ла хаталр осра3а,
Эшт2 стилде8 бер т0рл0л0г0н2 ирешелм2г2н бул3а,
И9к2рм2. Я6ма эшт2ге телм2р хаталары 7-н2н,й0км2тке3енд2ге хаталар 3аны 6-нанартма4ан х2лд2 л2,у4а «2» билд23е 7уйыр4а м0мкин. Орфографик хаталары 7-н2н,пунктуацион хаталары 7-н2н ,грамматик хаталар 6а 7-н2н арт3а, «2» билд23е 7уйыла
Инша 32м изложениелар я66ырыу аша у7ыусылар6ы8:
теманы аса беле1е, тел сараларын инша й2ки изложениены8 тема3ына 32м улар6а4ы т0п фекер6е а8латыу бурыстарына ярашлы 3айлай беле1е,
я64анда, грамматик нормалар4а 32м д0р09 я6ыу 7а4и62л2рен2 таянып эш ите1е тикшерел2. Шуны8 0с0н инша4а ла, изложение4а ла 32р ва7ыт ике билд2 7уйыла. Беренсе билд2 мен2н- улар6ы8 й0км2тке3е 32м телм2р т060л0ш0,икенсе билд2 мен2н грамоталылыҡ баһалана.
Материаль-техник ҡулланмалар
телевизор; DVD-дискылар
-компьютер; проектор, принтер, сканер, ноутбук;
Музыкаль үҙәк.
Уҡыу процесын тәьмин итеү буйынса тәҡдимдәр
Башҡорт теленән тейешле белем биреү, уҡыусының шәхесен һәм интеллектуаль үҫешен тәьмин итеү уҡытыу сараларына һәм уҡытыу әсбаптарына тығыҙ бәйләнгән.
Хәҙерге уҡыу йыһаҙдары күргәҙмәлелек менән тәьмин итеүгә генә ҡайтып ҡалмай, ә мультимедия саралары, аудио-видеоматериалдар ярҙамында уҡыусыларҙың телмәр, фекерләү һәләтлелектәрен интенсив үҫтереүгә лә иғтибар итә. Шулай уҡ тел һәм телмәр, белем һәм күнекмәләр системаһын формалаштырыу, эшмәкәрлектең төрлө ысулдарын үҙләштереү, мәғлүмәти, коммуникатив компетенцияны тормошҡа ашырыуҙы ла күҙ уңында тотоп, дөйөм уҡыу күнекмәләрен эшкәртеүгә йүнәлдерелгән яйы белем биреү өсөн шарттар булдырылырға тейеш.
Әйтелгәндәрҙән сығып, уҡытыуҙа матди-техник саралар ҡулланыуҙың төп маҡсаты булып, уҡыу эшмәкәрлегенең репродуктив формаларынан үҙ аллы, эҙләнеү эш төрҙәре аша уҡыу эшмәкәрлегенең аналитик компонентын көсәйтеп, уҡыусыларҙың коммуни-катив мәҙәниәтен формалаштырыуҙы һәм төрлө типтағы мәғлүмәти сығанаҡтар менән эш итә белеүҙе үҙ эсенә ала.
Башҡорт теле буйынса Федераль дәүләт стандарттарын тормошҡа ашырыуҙың төп шарттарының береһе булып мәктәп практикаһында мәғлүмәти һәм коммуникацион технологияны ҡулланыу, уҡытыуҙың мәғлүмәти-эшмәкәрлек моделен эшкәртеү тора. Уҡыусыларзың танып белеү эшмәкәрлеген әүҙемләштереүҙең айырым әһәмиәте булып түбәндәге мәғлүмәти-коммуникацион саралар иҫәпләнә: мультимедия, интерактив мәктәп таҡтаһы һәм башҡорт теле курсының төп бүлектәре буйынса электрон дәрес-лектәр (дәреслеккә ҡушымта), мультимедиялы тренингтар, башҡорт теле курсының бөтә бүлектәре буйынса контролләштереүсе программалар, башҡорт теле буйынса электрон китапхана һ.б.Мәғлүмәти һәм коммуникацион технологиялар контроль, баһалау һәм уҡыусыларҙың уңыштарын мониторингалау системаһына индерелергә тейеш.
Уҡыу процесын тәьмин итеүгә булған талаптар мәктәп практикаһында оҙаҡ йылдар һыналған традицион уҡыу сараларын да иҫәпкә алырға тейеш.
Төп һәм өҫтәлмә әҙәбиәт
1)Башҡорт теленән программа (V-XI синыфтар ѳсѳн). – Ѳфѳ “Китап”, 2011. Авт.- тѳҙ.:Псәнчин В.М., Псәнчин Ю.В.
2)Әсә теле: Урта мактәптең 8-се класы ѳсѳн дәреслек. Дәреслектең авторҙары: Абдуллина Ф.Ф., Аҡъюлова С.Б. Ѳфѳ «Китап»:2009.
3) Дәүләтшина М.С., Ғәбитова З.М. Башҡорт телен уҡытыу методикаһы - Ѳфѳ «Китап»: 2011.
4) Толомбаева Х.А., Атнағолова С.В. Башҡорт теленән диктант йыйынтығы. Өфө Китап –2011.
4).Башҡортса – русса мәҡәлдәр һәм әйтемдәр һүҙлеге. – Өфө: Китап, 1994.
5).Башҡорт теле таблицаларҙа, схемаларҙа hәм ҡағиҙәләрҙә. Әүбәкирова З.Ф.– Өфө: 2006.
6).Ял минуттары өсөн күнегеүҙәр. Методик ҡулланма. Төҙөүселәр: Иҫәнғолова Ә.Ф., Дәүләтҡолова Г.Ш. – Өфө: 2008.
7.Журналдар: «Башҡортостан уҡытыусыһы», «Аманат», «Аҡбуҙат».
Әсә телен өйрәнеү өсөн уҡыу - уҡытыу методик ҡулланмалар.
1.Усманова М. Г. Башҡорт теле грамматикаһы таблицаларҙа һәм схемаларҙа. 2006.
2.Аслаев Т. Х., Атнағолова С.В. Т.ү. буйынса сюжетлы картиналар.-Өфө:Китап, 1996.
3. Башҡорт әҙәбиәте буйынса аудио-видеоәсбап.- Өфө: Башҡортостан Республикаһының Мәғариф министрлығы. 2005.
4. Башҡорт теле грамматикаһы таблицаларҙа. Фонетика. Морфология. Өфө : «Эдвис» уҡытыу – методика үҙәге, 2008.
5. З.М.Ғәбитова, Х.А.Толомбаев.Электрон дәреслек. Башҡорт теле.ru. Өфө,2006.
Эш программаһында федераль һәм республика закондары талаптары тормошҡа ашырыла
«Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында» законы,
Рәсәй Федерацияһының «Мәғариф тураһында» законы,
«Башҡортостан Республикаһы халыҡтары телдәре тураһында» законы, Башҡортостан Республикаһының «Мәғариф тураһында» законы
Баш3орт теле буйынса календарь –тематик план
102 с919т
№ Д9рес тема8ы Д9рес
8аны У3ыу эшм9к9рлеге Контроль т5р5 7тк9ре7
дата8ы Фактик дата
1 Инеш д9рес. Баш3орт теле- ту1ан телем. Бер Инеш д9рес. (4г9м9. К7неге729р 56т5нд9 эш. М939лд9р я2ыр1а сентябрь 2 Кабатлау д9ресе. Бишенсе кл. 7тк9нд9р2е 3абатлау. Бер 3абатлау
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. 8иге2енсе к7неге7 сентябрь 3 Фонетиканы 3абатлау. Бер 3абатлау д9ресе
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Фонетик анализ . бер 85йл9м сентябрь 4 *72ья8алышты 3абатлау. Бер 3абатлау д9ресе
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Бер 85йл9мг9 анализ сентябрь 5 Орфография 3а1и29л9рен 3абатлау Бер Ны1ытыу
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Тест сентябрь 6 *72 т5рк5мд9рен 3абатлау Бер Ны1ытыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Морф.анализ 5лг5л9ре сентябрь 7 Т.7. инша «республикама дан йырлайым» Бер Телмәр үҫтереү Я2ыр1а сентябрь 8 Тикшере7 диктанты «Ту1ан тел» Бер Я2ма телм9р2е 76тере7 3абатлар1а, хаталар 56т. эш сентябрь 9 Лексика. Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау сентябрь 10 Килеп сы1ышы я1ынан баш3орт теле лексика8ы Бер Я4ы теманы а4латыу
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу, уларҙы һөйләү һәм яҙма телмәрҙә ҡулланыу күнекмәләрен үҫтереү Таблицаны ятлатыу сентябрь 11 Д5й5м 3улланылышлы 87229р Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау 9ки9т я2ыр1а сентябрь 12 Интернациональ 87229р. Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Ла1ыр лексика8ы н тикшере7 сентябрь 13 Архаизм. Неологизм. Бер А4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Ми6алдар я22ыртыу сентябрь 14 Профессиональ 87229р бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Умартасы лексика8ын тиккшере7 октябрь 15 Диалект 87229р Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау октябрь 16 Фразеологик бер9мект9р Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. 85йл9мд9р т525рг9 октябрь 17 Кабатлау, 7телг9нде ны1ытыу.Лекс. йом1. Бер Ны1ытыу
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Фронталь 8орау 9ки9т я2ыр1а октябрь 18 Т.7. Мин к5н5мд5 нисек 7тк9р9м? Бер Телм9р 76тере7 Хик9й9 я2ыр1а октябрь 19 Исем. Исем буйынса белг9нд9р2е ны1ытыу. Бер Ны1ытыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау 9ки9т я2ыр1а октябрь 20 Я41ы2лы3 89м урт. Исемд9р Бер Я4ы тема
К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау Схема т525рг9 октябрь 21 Исемд9р2е4 8ан, зат мен9н 72г9реше Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Х9б9рлек затына 85йл9мд9р я2ыр1а октябрь 22 Исемд9р2е4 килеш мен9н 72г9реше Бер Ны1ытыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Ятлар1а. октябрь 23 Килешт9р2е 3абатлау. Бер Ны1ытыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Ятлар1а октябрь 24 Кабатлау д9ресе Бер 3абатлау
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Фронталь 8орау октябрь 25 Исемд92е 3абатлау. 72 аллы эш. Бер Ны1ытыу
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Дид.матер. эш октябрь 26 Тикшере7 диктанты «Тере китап» Бер Тикшере7 3абатлар1а, хаталар 56т5нд9 эш октябрь 27 Исемд92е 3абатлау, 7телг. Ны1ытыу Бер Ны1ытыу
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу, уларҙы һөйләү һәм яҙма телмәрҙә ҡулланыу күнекмәләрен үҫтереү 3а1и29л9р октябрь 28 Исемд9рг9 грамматик анализ я8ау т9ртибе Бер Ны1ытыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. «Урман юлында» ноябрь 29 Исем тура8ында 7телг9нд9р2е 3абатлау, йом1а3лау бер 3абатлау
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Фронталь 8орау ноябрь 30 Контроль эш «Ватаным» Бер контроль 3абатлар1а, хаталар 56т5нд9 эш ноябрь 31 Т.7. Мин 89м заман Бер Телм9р 76тере7 Хик9й9 я2ыр1а ноябрь 32 Сифат 89м уны телм9р29 3улланыу Бер Я4ы теманы а4латыу
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу «Хал3ым 5с5н» ноябрь 33 Т5п 89м шартлы сифаттар Бер Я4ы теманы а4латыу Фронталь 8орау ноябрь 34 Сифаттар2ы4 исем урынында 3улланылыуы Бер Я4ы теманы а4латыу
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу 85йл9мд9р2е
тикшер е7 ноябрь 35 Сифаттар2ы4 я8алышы Бер Я4ы теманы а4латыу
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу Таблица ятлатыу ноябрь 36 Сифат д9р9ж9л9ре. Сифаттар2ы тикшере7 т9ртибе Бер Я4ы теманы а4латыу
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Фронталь 8орау декабрь 37 Сифаттар2ы 3абатлау 89м ны1ытыу Бер Ны1ытыу
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу, уларҙы һөйләү һәм яҙма телмәрҙә ҡулланыу күнекмәләрен үҫтереү Анализ 5лг585н 8орау декабрь 38 72 аллы эш. Сифат тура8ында1ы белемд9р2е тикшере7. Бер контроль 3абатлар1а, хаталар 56т5нд9 эш декабрь 39 Контроль диктант «Милли музей2а» Бер контроль хаталар 56т5нд9 эш декабрь 40 Т7 Картина буйынса эш (.Лотфуллин «Алтын к52» Бер Телм9р 76тере7 Иншаны я2ып б5т5р5рг9 декабрь 41 *ан 89м уны телм9р29 3улланыу Бер Я4ы теманы 5йр9не7
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Фронталь 8орау декабрь 42 *ан т5рк5мс9л9ре бер Я4ы теманы 5йр9не7
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу Фронталь 8орау декабрь 43 Семестр 5с5н контроль диктант «Тыу1ан ил 3ай2ан башлана» Бер контроль Хаталар 56т5нд9 эш декабрь 44 *ан т5рк5мс9л9рен 3абатлау Бер 3абатлау «Ете 3ы2» легенда8ы н 85йл9те7 декабрь 45 *андар2ы4 д5р56 я2ылышы Бер Я4ы теманы 5йр9не7 3а1и29не ятлар1а декабрь 46 7лс97 87229ре Бер Я4ы теманы 5йр9не7
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. «Кем к7бер9к икм9к ашай?» декабрь 47 *ан тура8ында 7телг9нд9р2е 3абатлау. Грамматик анализ т9ртибе Бер 3абатлау
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу, уларҙы һөйләү һәм яҙма телмәрҙә ҡулланыу күнекмәләрен үҫтереү Тест декабрь 48 72 аллы эш. Т.7. Йы8ан сер29ре Бер Ны1ытыу 8анд. Билд9л9рг9 декабрь 49 Алмаштар. Бер Я4ы теманы 5йр9не7
К7неге729р 56т5нд9 эш. 3а1и29не ятлар1а декабрь 50 Алмаш т5рк5мс9л9ре Бер Я4ы теманы 5йр9не7
К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау 1инуар 51 Алмаш т5рк5мс9л9рен 3абатлау Бер Ны1ытыу
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Фронталь 8орау 1инуар 52 Алмаштар2ы4 зат 89м килеш мен9н 72г9ре7е Бер Я4ы теманы 5йр9не7 Ятлар1а 1инуар 53 Кабатлау д9ресе Бер 3абатлау
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу, уларҙы һөйләү һәм яҙма телмәрҙә ҡулланыу күнекмәләрен үҫтереү Карточкалар буйынса эш 1инуар 54 Алмаштар2ы йом1а3лау. Зачет эше. Бер Контроль 89м тикшере7 карточкалар 1инуар 55 Т7 «Курай» Бер Телм9р 76тере7 Иншаны я2ып б5т5р5рг9 1инуар 56 Кылым. Т7б9н синыфта 7тк9нд9р2е 3абатлау Бер 3абатлау
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. 3а1и29не ятлар1а 1инуар 57 Кылым т5рк5мс9л9ре Бер Я4ы теманы 5йр9не7
К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау 1инуар 58 Исем 3ылым Бер Я4ы теманы 5йр9не7
К7неге729р 56т5нд9 эш. 85йл9мд9р т52рг9 1инуар 59 Урта3 3ылым Бер Я4ы теманы 5йр9не7
К7неге729р 56т5нд9 эш. Таблицаны ятлар1а февраль 60 Сифат 3ылым Бер Я4ы теманы 5йр9не7 Фронталь 8орау февраль 61 Сифат 3ылымды4 7тк9н 89м кил9с9к заманы Бер Я4ы теманы 5йр9не7 Ми6алдар я2ыр1а февраль 62 Кабатлау д9ресе Бер 3абатлау
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. 8орау2ар1а яуап я2ыр1а февраль 63 Х9л 3ылым т5р29ре Бер Я4ы теманы 5йр9не7 «Дала шишм98е» февраль 64 Х9л 3ылымды 3абатлау Бер 3абатлау
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Фронталь 8орау февраль 65 Т7 %ф5 3ала8ы Бер Телм9р 76тере7 Иншаны я2ып б5т5р февраль 66 Кылым й7н9лешт9ре Бер Я4ы теманы 5йр9не7 3а1и29не ятлар1а февраль 67 Й7н9лешт9р2е 3абатлау Бер 3абатлау
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. «Я2» ши1ырын тикшере7 февраль 68 Т7 Картина буйынса эш. «Генерал Шайморатов» Бер Телм9р 76тере7 Фронталь 8орау февраль 69 Кылым к7л9мд9ре Бер Я4ы теманы а4латыу Таблицаны ятлар1а февраль 70 Кылым к7л9мд9рен 3абатлау Бер 3абатлау
К7неге729р 56т5нд9 эш. Ми6алдар февраль 71 Кылым р97ешлеге Бер Я4ы теманы а4латыу Фронталь 8орау март 72 Кылымдар2ы 3абатлау бер 3абатлау
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу, уларҙы һөйләү һәм яҙма телмәрҙә ҡулланыу күнекмәләрен үҫтереү Грамматик анализ бире7 т9ртибен 8орау март 73 Кылымдар2ы йом1а3лау,б7лек буйынса 7телг9нд9р2е системалаштырыу Бер Ны1ытыу
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. «Осор1а, осор1а» ши1ырын тикшере7 март 74 Т7 Изложение «!9м8е2 3арт мен9н йылан» Бер Телм9р 76тере7 Я2ып б5т5р5рг9 март 75 Семестр 5с5н Контроль диктант Бер Контроль 89м тикшере7 Ны1ытыр1а март 76 Т7 Но1ман Мусинды4 «Атайымды4 ос 89н9ге» 969ре буйынса эш. Кылымдар2ы табып, тикшере7 Бер Телм9р 76тере7
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Эшл9п б5т5рг9 март 77 Р97еш. Т5п грамматик 72енс9лект9ре Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау март 78 Р97еш т5рк5мс9л9ре Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау апрель 79 Р97еште4 сифат мен9н о3шаш 89м айырмалы я3тары Бер Я4ы теманы а4латыу Фронталь 8орау апрель 80 Р97еш д9р9ж9л9ре Бер Я4ы теманы а4латыу Таблицаны тултырыр1а апрель 81 Р97ешт9р2е4 я8алышы Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Контроль 8орау2ар апрель 82 «Р97ешт9р2е 3абатлау, йом1а3лау. Грамматик анализ Бер Ны1ытыу
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу, уларҙы һөйләү һәм яҙма телмәрҙә ҡулланыу күнекмәләрен үҫтереү 8орау2ар1а яуап апрель 83 Контроль эш «Й9йге та4» Бер Я2ма телм9р 76тере7 3абатлар1а апрель 84 Терк97ес Бер Я4ы теманы а4латыу Фронталь 8орау апрель 85 Терк97ест9р2е4 б7ленеше Бер Я4ы теманы а4латыу М5х9ррирл97 конкурсы апрель 86 Терк97ест9р2е4 д5р56 я2ылышы Бер Я4ы теманы а4латыу
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу, уларҙы һөйләү һәм яҙма телмәрҙә ҡулланыу күнекмәләрен үҫтереү Тер9к конспект эшл9рг9 апрель 87 Т7. Я21ы т9би19т Бер Телм9р 76тере7 Инша я2ыр1а апрель 88 Б9йл97ес Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. 3а1и29не у3ыр1а, апрель 89 Б9йл97ест9р2е4 б7ленеше Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау апрель 90 Б9йл97ест9р буйынса контроль эш Бер Контроль 89м тикшере7 Эшл9п б5т5рг9 Фронталь 8орау май 91 Ки69кс9л9р Бер Я4ы теманы а4латыу
К7неге729р 56т5нд9 эш. Ми6алдар я2ыр1а май 92 Ки69кс9л9р2е4 б7ленеше Бер К7неге729р 56т5нд9 эш. Фронталь 8орау май 93 Ки69кс9л9р2е4 д5р56 я2ылышы. Т7 «(с9й» Бер Я4ы теманы а4латыу
Телмәр үҫтереү «(с9й»
Фронталь 8орау май 94 Контроль 8орау2ар 89м эшт9р /7телг9н темалар буйынса/ Бер Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. 8орау2ар1а яуап я2ыр1а май 95 М5н9с9б9т 87229р Бер Я4ы теманы а4латыу Х92ист9р
Фронталь 8орау май 96 М5н9с9б9т 87229р2е йом1а3лау. Контроль эш. Бер Контроль 8орау2ар1а яуап май 97 Ымлы3тар Бер Я4ы теманы 5йр9не7 Диалог я2ыр1а май 98 Ымлы3тар2ы 3абатлау Бер 3абатлау
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Карточкалар мен9н эш май 99 О3шатыу 87229ре Бер Я4ы теманы 5йр9не7 Ми6алдар я2ыр1а май 100 Яр2амсы 87229р2е 3абатлау бер 3абатлау
К7неге729р 56т5нд9 эш.
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. Д9реслек буйынса к9неге729р эшл97 май 101-102 Кабатлау д9ресе ике Ны1ытыу
һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән уҡыу, уларҙы һөйләү һәм яҙма телмәрҙә ҡулланыу күнекмәләрен үҫтереү 3а1и29л9р
Фронталь 8орау май 103 Контроль диктант Бер Тикшере7 Я2ма телм9р2е тикшере7 май 103-105 Изложение «Ду6лы3»
7телг9нд9р2е йом1а3лау ике
бер Ны1ытыу
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, практикала ҡуллана белеү, белемдәрҙе камиллаштырыу. 3а1и29л9р май Муниципальное общеобразовательное бюджетное учреждение средняя общеобразовательная школа с. Лагерево муниципального района Салаватский район Республики Башкортостан
Рассмотрено Согласовано:
на заседании ШМО зам.директора по УВР
гуманитарных предметов _________ /Гайнанова Т.Ф./
«_____»_________2016г.
протокол №1 от 2016г. Утверждаю:
Директор школы
__________/ Ситдиков Р. Д/
Приказ №
«» августа2016г.
РАБОЧАЯ ПРОГРАММА УЧЕБНОГО ПРЕДМЕТА
Башкирская литература
6 класс
на 2016-2017 учебный год
Уровень: базовый
Учитель: Садыкова Гульнур Закировна
Рабочая программа составлена на основе примерной государственной программы по башкирской литературе для общеобразовательных школ «Программа: Икенсе быуын стандарттары. Төп дөйөм белем биреү буйынса башҡорт мәктәптәре өсөн өлгө программалары. М. Б.Юлмөхәмәтов.-Өфө; Китап,2011”
Дәреслек: Башҡорт әҙәбиәте Дөйөм белем биреү мә ктәбенең 6-сы класс уҡыусылары өсөн дәреслек- хрестоматия/ Авт.- төҙ. М.Б.Юлмөхәмәтов һ.б. Өфө,Китап, 2012.
Башҡортостан республикаһы Мәғариф министырлығы тарафынан тәҡдим ителгән Төп дөйөм белем биреү буйынса башҡорт мәктәптәре өсөн өлгө программалары нигеҙендә төҙөлдө. Т өҙөүселәре М.Б.Юлмөхәмәтов –Өфө, Китап,2011
Дөйөм сәғәт һаны: 70
Аҙналыҡ сәғәт һаны: 2
Нормативная база преподавания предмета
Рабочая программа составлена на основе следующих нормативно-правовых документов:
1.Конституции РФ, ст. 43;
2.Конвенции о правах ребенка;
3.Федерального закона от 29 декабря 2012 г. № 273-ФЗ "Об образовании в Российской Федерации";
4.Приказа № 1089 от 5 марта 2004 "Об утверждении федерального компонента государственных образовательных стандартов начального общего, основного общего и среднего (полного) общего образования" (в соответствии с изменениями);
5.Приказа от 9 марта 2004 г. N 1312 Об утверждении федерального базисного учебного плана и примерных учебных планов для образовательных учреждений Российской Федерации, реализующих программы общего образования;
6.Постановления Главного государственного санитарного врача РФ от 29 декабря 2010 № 189 «Об утверждении СанПиН 2.4.2.2821-10 «Санитарно-эпидемиологические требования к условиям и организации обучения в общеобразовательных учреждениях»;
7.Закона Республики Башкортостан «Об образовании в Республике Башкортостан» от 1 июля 2013 г. № 696-з;
8.Концепции развития национального образования в Республике Башкортостан от 31 декабря 2009 г. № УП-730;
9.Регионального базисного учебного плана и примерных учебных планов для образовательных организаций Республики Башкортостан, реализующих основные общеобразовательные - образовательные программы основного общего и среднего общего образования (Приказ министерства образования РБ №824 от 6 мая 2014);
10.«Программа: Икенсе быуын стандарттары. Төп дөйөм белем биреү буйынса башҡорт мәктәптәре өсөн өлгө программалары. М. Б.Юлмөхәмәтов.-Өфө; Китап,2011”
11.Дәреслек: Башҡорт әҙәбиәте Дөйөм белем биреү мә ктәбенең 6-сы класс уҡыусылары өсөн дәреслек- хрестоматия/ Авт.- төҙ. М.Б.Юлмөхәмәтов һ.б. Өфө,Китап, 2012.
12.Башҡортостан республикаһы Мәғариф министырлығы тарафынан тәҡдим ителгән Төп дөйөм белем биреү буйынса башҡорт мәктәптәре өсөн өлгө программалары нигеҙендә төҙөлдө. Т өҙөүселәре М.Б.Юлмөхәмәтов –Өфө, Китап,2011
13.Учебного плана МОБУ СОШ с.Лагерево (Приказ № от « » августа 2016 г).
14.Положения о рабочей программе МОБУ СОШ с.Лагерево (Приказ № от « » августа 2016 г
А4латма я2ыу
Программаға дөйөм характеристика
Дөйөм белем биреүсе мәктәптәр өсөнбашҡорт әҙәбиәте буйынса өлгө программа дөйөм белем биреү йөкмәткеһенең фундаменталь үҙәге һәм икенсе быуын Федераль дәүләт стандарттарына ҡуйылған талаптар нигеҙендә төҙөлдө.
Өлгө программа эш программаларын төҙөү өсөн өлгө булып тора; ул уҡытыу фәненең инвариант өлөшөн билдәләй, уҡыусыларҙың төп эшмәкәрлеге төрҙәрен үҫтереү ҡаралған, уларҙың психологик һәм йәш үҙенсәлектәре иҫәпкә алынған.
Программа 5-9 кластарҙа башҡорт яҙыусыларының йөкмәткеле әҫәрҙәре менән таныштырыуҙы, нәфис әҙәбиәт әҫәрҙәрен уҡыуға ихтыяж тыуҙырыуҙы, дөрөҫ, грамоталы һөйләүҙе һәм яҙыуҙы ғына бурыс итеп ҡуймай.Әҙәби әҫәрҙәрҙең темаһын һәм и деяһын аңлау, геройҙарҙың эштәренә, ҡылыҡтарына дөрөҫ баһа биреү, художестволы әҫәрҙе айыра, уларҙың теле менән һоҡлана белеү, образлы һөйләү һәм яҙма телмәр формалаштырыу, әҙәбиәт фәне өлкәһендә белем биреү, шәхес булараҡ тейешле кешелек сифаттары тәрбиәләү, универсаль уҡыу эшмәкәрлегенә өйрәтеү – программаның төп йүнәлеше.
Әҙәбиәт фәнен өйрәнеүҙең төп маҡсаттары булып түбәндәгеләр тора:
-донъяға гуманистик ҡарашы, милли үҙаңы һәм дөйөм Рәсәй гражданлығы үҙаңы, патриотизм тойғоһона эйә булған, рухи үҫешкән шәхес формалаштырыуҒ
-шәхестең уңышлы социализацияһы һәм үҙ-үҙен реализациялау өсөн кәрәк булған интеллектуаль һәм ижади һәләтлеген үҫтереү
-уҡыусыларҙың башҡорт, рус һәм донъя әҙәбиәтенең ҙур ҡаҙаныштарын аңлауы, уларҙы уҡыу һәм анализлау, һүҙ сәнғәтенеңобразлы фекерләүгә нигеҙләнеүен, художестволы форма һәм йөкмәтке берлеген, сәнғәттеңтормош менән бәйле, тарихи булыуын аңлауы
-художестволы тексты уҡыу, комментарий биреү, анализлау күнекмәләрен этап менән эҙмә-эҙлекле формалаштырыу
-художестволы текста йәки башҡа теләһә ниндәй һалынған мәғәнәләрҙерына эйә булыу, үҙеңдең тексыңды төҙөү, уҡылғанәҫәр буйынса шәхси баһа биреү
-дөйөм уҡыу күнекмәләренә һәм универсаль уҡыу эшмәкәрлегенә эйә булыу.
Уҡыу фәненең дөйөм характеристикаһы
Филология буйынса белем биреүҙең бер өлөшө булараҡ, әҙәбиәт фә не башҡорт теле менән тығыҙ бәйләнгән. Башҡорт әҙәбиәте уҡыусыларҙың телмәрен байыта, уларҙа телмәр мәҙәниәтен һәм коммуникатив күнекмәләрен тәрбиәләй.
Әҙәбиәт фәненең үҙенсәлеге шунан ғибәрәт: ул һүҙ сәнғәтенең һәм фән нигеҙҙәренең берҙәмлеген тәшкил итә.
Әҙәбиәт уҡытыуҙың икенсе этабы – 5-8 кластарҙа әҙәбиәттән белем бир айырым әҫәрҙе уҡыу, шулай уҡ әҙәбиәт ғилеме буйынса мәғлүмәттәр системаһын үҙләштереү аша тормошҡа ашырыла. Ә ҙәби әтте өйрәнеү айырым әҫәрҙе уҡып өйрәнеү прицибына нигеҙләнә. 5-8 кластарҙа әҙәбиәт курсы нигеҙҙә концентр, тарихи-хронологик һәм проблемалы-тематик принциптар ята.
Дөйөм белем биреү буйынса Федераль дәүләт стандарттарының бер йүнәлешендә коммуникатив сараларҙы үҫтереү бурысы ҡуйыла. Һ өйләү һәм яҙма телмәр үҫтереү буйынса һорауҙарға ҡыҫҡаса йәки тулы яуап биреү, үҙ фекереңде логик яҡтан эҙмә – эҙлекле, дөрөҫ, асыҡ итеп һөйләү һәм яҙыу, һүҙлек менән эшләү, әҫәрҙең йөкмәткеһе буйынса һәм яҙма эштәргә план төҙөү, әҙәби изложение һәм башҡа төрлө ижади эштәр башҡарыу күҙ уңында тотола.
Урта мәктәптәр өсөн төҙөлгән программаларҙы уҡыусыларҙың йәш үҙенсәлектәрен, белем кимәлдәрен иҫәпкә алыу нигеҙендә этаптарға бүлеп ҡарарға мөмкин.Әҙәбиәт уҡытыуҙың бер этабы – 5-8 кластарҙа белем һәм тәрбиә биреү айырым әҙәби әҫәрҙе уҡып өйрәнеү һәм әҙәбиә т ғилеме, тел белеме буйынса элементар мәғлүмәт системаһын үҙләштереү юлы менән алып барыла.
Программала телмәр үҫтереү буйынса төп эштәр менән ярҙамсы эштәр ҙә күрһәтелгән.Әҙәбиәт дәрестәрендә уҡыусыларҙың һөйләү һәм яҙыу телмәрен үҫтереүгә бәйләп, әҙәби текстарҙы тасуири һөйләү саралары булған сағыштырыуҙар, эпитеттар, йәнләндереүҙәр күҙ уңында тотола.
Әҙәбиәт курсының базис уҡыу(белем биреү) планындағы урыны
Башҡортостан Республикаһының башҡорт телендә уҡытылған дөйөм белем биреүсе мәктәптәр өсөн йыллыҡ өлгө уҡыу планы әҙәбиәтте 350 сәғәт уҡытыуҙы күҙ уңында тота: 5-се класта- 70 сәғәт, 6-сы класта -70 сәғәт, 7-се класта – 70 сәғәт, 8-се класта – 70 сәғәт,9-сы класта – 70 сәғәт.
Программа кимәле: базис
Күнекмәләр:
1-се төр
-яҙыусы ижад иткән картиналарҙы уйлап күҙ алдына килтереү;
-әҫәрҙә ҡатнашыусыларҙы ҡылыҡһырлауҙа мөһим урын тотҡан эпизодтарҙыайырып күрһәтеү;
-өйрәнелгән әҫәрҙә сюжет элементтарын, идея-художество урынын билдәләү;
- телдең һүрәтләү сараларының контекстары идеяүхудожество урынын билдәләү;
- уҡытыус ы ҡуйған проблемалы һорау нигеҙендә әҫәрҙең геройын ҡылыҡһырлау;
- авторҙың мөнәсәбәтен асыҡлау маҡсатында өйрәнелгән әҫәрҙең ике геройын үҙ-ара сағыштырыу;
- эпик һәм лирик әҫәрҙәрҙе айыра белеү;
2-се төр
-художестволы, фәнни-популяр һәм публицистик текстарҙы ҡысҡырып дөрөҫ, етеҙ уҡыу;
-художестволы әҫәрҙе тасуири уҡыу;
-эпик әҫәрҙе йәки уларҙың өҙөктәрен тулы итеп, һайлап ҡыҫҡартып телдән йәки яҙма рәүештә һөйләп биреү;
-өйрәнелгән әҫәр буйынса телдән йәки яҙма рәүештә фекер йөрөтөү характерындағы инша яҙыу, һорауҙарға тулы яуап һәм геройҙарға ҡылыҡһырлаа биреү;
-эпик әҫәрҙең йәки уның өҙөгөнөң планын төҙөү;
-үҙеңдең яҙма рәүештә йәки телдән һөйләй торған сығыштың планын төҙөү.
Әҙәбиәт фәнен өйрәнеүҙең һөҙөмтәләре
Шәхси һөҙөмтәләр:
*шәхестең рухи-әхлаҡ сифаттарын камиллаштырыу, күп милләтле Ватанға һөйөү тәрбиәләү;
*танып белеү һәм коммуникатив мәсьәләләрҙе хәл итеү өсөн төрлө мәғлүмәт сығанаҡтарын файҙаланыу.
Метапредмет һөҙөмтәләре:
*проблемаларҙы аңлай белеү, гипотеза ҡуйыу, үҙ позицияһын иҫбатлай белеү,һығымталарҙы формалаштырыу;
*эшмәкәрлекте үҙ аллы ойоштороу оҫталығы, уны баһалау, ҡыҙыҡһыныу сфераһын билдәләү;
*төрлө мәғлүмәт сығанаҡтары менән эшләү күнекмәһенә эйә булыу, уны табыу, анализлау.
Уҡыу предметының йөкмәткеһе
Башҡортостан Респбликаһының дәүләт флагы.
Беренсе бүлек. Алтын һуҡмаҡ.
Икенсе бүлек. Уйҙың күрке – тел, телдең күрке – һүҙ.
Өсөнсө бүлек. Ил ҡеүәте – икмәктә.
Дүртенсе бүлек. Халыҡ һүҙен ташлама.
Бишенсе бүлек. Уҡытыусы! Ошо исемдән дә юғарыраҡ ниндәй исем бар!
Алтынсы бүлек. Беҙҙең боронғо әҙәбиәтебеҙ.
Етенсе бүлек. Атай – олатайҙарҙың да төйәге.
Һигеҙенсе бүлек. Батырҙарҙы яуҙа күп күрҙек,Салауаттай батыр юҡ икән...
Туғыҙынсы бүлек. Башҡортостан –Гөлбөстан.
Унынсы бүлек. Һыҙҙырт, ҡурай, башҡорт моңдарын...
Ун беренсе бүлек.Әсәй күңеле – тулы ҡояш.
Ун икенсе бүлек.Яуҙа еңеп ҡайтығыҙ.
Ун өсөнсө бүлек. Тәбиғәт донъяһында.
Ун дүртенсе бүлек. Туғандаш халыҡтар әҙәбиәте.
Белем биреүҙә файҙаланылған әсбаптар, методик ҡулланмалар.
Дәреслек: Башҡорт әҙәбиәте Дөйөм белем биреү мә ктәбенең 6-сы класс уҡыусылары өсөн дәреслек- хрестоматия/ Авт.- төҙ. М.Б.Юлмөхәмәтов һ.б
Өфө,Китап, 2012
Башҡорт телен һәм әҙәбиәтен заманса уҡытыу. Уҡытыусылар өсөн
Ҡулланма.- Өфө: Китап,2009.
Интернет-ресурстар( башҡорт сайттары)
№ Д9рес тема8ы Д9рес
8аны У3ыу эшм9к9рлеге Контроль т5р5 7тк9ре7
дата8ы Фактик
дата
1-2 Инеш д9рес. (29би9т – 929п д9рест9ре
Ф.!59й2уллина. Баш3ортостан флагы. ике М939лд9р Инеш д9рес сентябрь 3 Китап у3ыр1а ярта8ы4мы? бер *орау2ар1а яуап бире7 8орау2ар1а яуап бире7 сентябрь 4 Сафуан (либаев. М9кт9п юлы. бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 сентябрь 5 Ярулла В9лиев. Беренсе к5н. бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 8орау2ар1а яуап бире7 Сентябрь 6 Я.Колмой. М9кт9п.
Р.Ф9хретдинов. М9кт9п. бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 Сентябрь 7 З.Биишева. Тормош 98м ижад юлы бер *орау2ар1а яуап бире7 Биографияны 72л9штере72е тикшере7 Сентябрь 8 «Баш3орт теле» ши1ырын 5йр9не7 бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 8орау2ар1а яуап бире7 Сентябрь 9 К.Аралбаев «Баш3орт 3оролтайына» бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 Сентябрь 10 Рауил Бикбаев «Хал3ыма хат» Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 8орау2ар1а яуап бире7 октябрь 11 Т.7. 9с9м теле –с9с9н теле Бер Ижади 89л9тте 76тере7 д9ресе
Телм9р 76тере7 Я2ма телм9р ким9лен тикшере7 Октябрь 12 Г.Юнысова «Ер улына» Бер *орау2ар1а яуап бире7 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 Октябрь 13 Динис Б7л9ков «Кара икм9к» Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 Биографияны 72л9штере72е тикшере7 Октябрь 14 Хик9й9л97 тура8ында Бер *орау2ар1а яуап бире7 8орау2ар1а яуап бире7 Октябрь 15 Ф.Чанышева «Икм9к е6е» Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 Биографияны 72л9штере72е тикшере7 Октябрь 16 (.Вахитов «%с б5рт5к бой2ай» Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 8орау2ар1а яуап бире7 ноябрь 17 Т.7. Икм9кт9н к5сл5 н9м9 ю3. Бер Ижади 89л9тте 76тере7 д9ресе
Телм9р 76тере7 Я2ма телм9р ким9лен тикшере7 ноябрь 18 Халы3 ижады - хазина Бер *орау2ар1а яуап бире7 8орау2ар1а яуап бире7 ноябрь 19 (ки9тт9р.Урал батыр – хал3ыбы22ы4 идеал геройы. бер 9ки9т 969р2е 72л9штере72е тикшере7 ноябрь 20 «Урал батыр» 9ки9те Бер *орау2ар1а яуап бире7
969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 8орау2ар1а яуап бире7 ноябрь 21 «Кари2ел». Легендалар2а халы3 тарихы са1ылышы Бер Легендалар 969р2е 72л9штере72е тикшере7 ноябрь 22 Кластан тыш у3ыу д9ресе. (ки9тт9р. Т9г9р9п ките йом1а1ым. «А3ъял батыр» 9ки9тенд9 тылсым (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 8орау2ар1а яуап бире7 ноябрь 23 Т.7. *7р9тл97 саралары. Гипербола. «Мине4 т97ге 9ки9тем» Бер *72лект9р Я2ма телм9р ким9лен тикшере7 декабрь 24-25 Б9йет. Б9йетт9р29 халы3 тормошо са1ылышы Ике 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 8орау2ар1а яуап бире7 декабрь 26 Та3ма3тар.Хал3ымды4 рухи донъя8ы Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 969р2е 72л9штере72е тикшере7 декабрь 27 Т.7. Йола поэзия8ы. Бе22е4 я3 йолалары Бер Ижади 89л9тте 76тере7 д9ресе
Телм9р 76тере7 Я2ма телм9р ким9лен тикшере7 декабрь 28 К.Кинй9булатова. У3ытыусы. Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 8орау2ар1а яуап бире7 декабрь 29 Л.Я3шыбаева «У3ытыусы» 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 969р2е 72л9штере72е тикшере7 декабрь 30 Р.Шаммас. У3ытыусы1а. Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 8орау2ар1а яуап бире7 декабрь 31 Ф.И69н1олов. У3ытыусы !7м9ров. Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 969р2е 72л9штере72е тикшере7 декабрь 32 Борон1о 929би9т. Кол !9ли «Йософ 3исса8ы»н 5йр9не7. Бер Кол !9ли тура8ында материалдар 969р2е 72л9штере72е тикшере7 январь 33 Ш9ж9р9. Ете быуын я2ма8ы. Бер Ш9ж9р9 материалдары 969р2е 72л9штере72е тикшере7 январь 34 С.Сараи. Парсалар. Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 969р2е 72л9штере72е тикшере7 январь 35 Т.Йосопов. Ай Уралым, Уралым. Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 8орау2ар1а яуап бире7 январь 36 Н.И2елбай. Салауат ташы. Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 январь 37 Ж.Кейекбаев. Урал тура8ында 3обайыр. Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 8орау2ар1а яуап бире7 январь 38 Салауат Юлаев – батыр, с9с9н. Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 8орау2ар1а яуап бире7 февраль 39 Салауат Юлаев ши1ыр2арын 5йр9не7 Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 февраль 40 М.И2елбаевты4 «Т5ш» 969ре 5йр9не7 Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 8орау2ар1а яуап бире7 февраль 41 Р.!арипов «Салауат батыр» Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 февраль 42 Т.7. Салауат3а м92хи9 Бер Я2ма телм9р ким9лен тикшере7 февраль 43 Ш.Бабич «Баш3ортостан» Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 8орау2ар1а яуап бире7 февраль 44 З.Биишева «Баш3ортостан» Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 февраль 45 Н.Н9жми «Баш3ортостан Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 Ши1ы2ы 72л9штере72е тикшере7 март 46 Нур !9лимов «Яу2ан 3айт3ан 3урай» Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 8орау2ар1а яуап бире7 март 47 К Аралбаев «Йомабай 3урайы». Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 март 48 Т.7. Баш3ортомдо данлай 3урай Бер Ижади 89л9тте 76тере7 д9ресе
Телм9р 76тере7 Я2ма телм9р ким9лен тикшере7 март 49 А. Игебаев «(с9йем» Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 8орау2ар1а яуап бире7 март 50 Йы8ат Солтанов «К9н9фер с9с9к98е» Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 969р2е 72л9штере72е тикшере7 март 51 «Бер 9с9не4 зары33аны». Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 8орау2ар1а яуап бире7 апрель 52 (с9й29р2е4 392ерен бел9йек. Р. !арипов «(с9м 3улдары» Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 апрель 53 Кадир Даян «Шайморатов генерал» Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 Ши1ыр2ы 72л9штере72е тикшере7 апрель 54 . (.Бикч9нт9ев «Б5рк5т 8ауала 7л9» 969рен 5йр9не7Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 969р2е 72л9штере72е тикшере7 апрель 55 Исем – 7лем8е2. Шакирй9н образы. Бер Ш.М5х9м9тй9нов тура8ында материалдар 969р2е 72л9штере72е тикшере7 апрель 56 Кл.тыш у3ыу д9ресе Я.Хамматов «Тыу1ан к5н» 969рен9н 525кт9р у3ыу Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 969р2е 72л9штере72е тикшере7 апрель 57 Т. Килм5х9м9тов «Турай1ыр» Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 8орау2ар1а яуап бире7 апрель 58 Г. Юнысова «Талы б5г5л5п тора» Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 8орау2ар1а яуап бире7 Апрель 59 Ф.!5б9й2уллина «Умырзая» Бер (69р2е4 й5км9тке8ен9 т5ш5н57, 8орау2ар1а яуап бире7 Ши1ы2ы 72л9штере72е тикшере7 май 60 А. Игебаев «Сыйырсы1ым» Бер Ши1ыр2ар1а анализ бир9 беле7, идея –тематик й5км9тке8ен9 т5ш5н57 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 май 61 Р. Назаров «Офо3та1ы 3ояш» Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 8орау2ар1а яуап бире7 май 62 С.Я3упов «Карабаш тур1ай» Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 969р2е 72л9штере72е тикшере7 май 63 !. Ту3ай ши1ыр2арын 5йр9не7. Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 Тасуири у3ыу к7некм9л9рен тикшере7 май 65 В.Бианки «Котор1ан тейен» Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 969р2е 72л9штере72е тикшере7 май 66 Ибра8им Йосопов « Кара б7рек ха3ында 872» Бер 969р буйынса 94г9м9 7тк9ре7, т9н3итле фекер 76тере7 8орау2ар1а яуап бире7 Май 67 Т.7. (29би9т -929п д9рест9ре Бер Ижади 89л9тте 76тере7 д9ресе
Телм9р 76тере7 Я2ма телм9р ким9лен тикшере7 Май 68-70 Йом1а3лау д9ресе %с 7телг9н темалар2ы 72л9штере72е тикшере7 Май